Thép khổ rộng nhập khẩu tăng kỷ lục, Bộ Công Thương yêu cầu siết chặt kiểm soát

Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, lượng thép cuộn cán nóng (HRC) khổ rộng (từ 1.880 mm trở lên) nhập khẩu từ Trung Quốc vào Việt Nam đang tăng đột biến, theo Báo Chính phủ.

Chỉ riêng tháng 6/2025, lượng nhập khẩu mặt hàng này đạt 215.000 tấn – gấp 26 lần so với cùng kỳ năm ngoái (8.000 tấn).

Lũy kế 6 tháng đầu năm, Việt Nam đã nhập gần 650.000 tấn thép cán nóng khổ lớn từ Trung Quốc, cao gấp 15 lần cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, loại có khổ 2.000 mm chiếm đến 74% tổng lượng nhập khẩu.

Động thái này diễn ra sau khi Bộ Công Thương áp thuế chống bán phá giá tạm thời từ ngày 21/2/2025 đối với một số sản phẩm HRC từ Trung Quốc và Ấn Độ – với điều kiện là hàng hóa có chiều rộng không quá 1.880 mm.

Ngay sau đó, thị trường chứng kiến sự dịch chuyển mạnh sang các loại thép có khổ từ 1.900 mm đến 2.000 mm – vượt ngưỡng áp thuế một cách sát sao nhưng vẫn giữ nguyên mục đích sử dụng và kênh phân phối.

Theo Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), những sản phẩm thép khổ lớn này không nằm trong phạm vi điều tra của Quyết định số 460 ban hành vào tháng 2.

Tuy nhiên, cơ quan này cảnh báo rằng loại hàng hóa khổ rộng hiện nay về bản chất không khác biệt đáng kể so với các sản phẩm đang bị áp thuế, và hành vi này có dấu hiệu lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại.

Bộ Công Thương đã có văn bản gửi Tổng cục Hải quan, đề nghị tăng cường giám sát và kiểm tra hoạt động nhập khẩu thép HRC khổ từ 1.880 mm trở lên, nhằm ngăn chặn tình trạng gian lận và khai báo không trung thực.

Một chuyên gia trong ngành thép cho biết, nếu tính theo mức thuế chống bán phá giá đang áp với thép cán nóng Trung Quốc (27,83%), lượng thép khổ lớn nhập khẩu trong 6 tháng đầu năm đã gây thất thu khoảng 90 triệu USD (tương đương 2.300 tỷ đồng) cho ngân sách nhà nước.

Ngoài tác động tài chính, hành vi lẩn tránh thuế còn phá vỡ hiệu quả của chính sách phòng vệ thương mại, gây méo mó thị trường và ảnh hưởng tiêu cực tới các doanh nghiệp sản xuất trong nước.