Quản lý ngoại hối tại IFC: NĐT nước ngoài chuyển vốn vào hay lợi nhuận ra bằng cách nào?

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 329/2025/NĐ-CP, quy định về cấp phép thành lập và hoạt động ngân hàng, quản lý ngoại hối, phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố, chống tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt tại Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Trong đó, đáng chú ý là các nội dung liên quan đến quy định về quản lý ngoại hối.

Nghị định áp dụng cho ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, nhà đầu tư, doanh nghiệp và các cá nhân, tổ chức thực hiện giao dịch ngoại hối với Trung tâm tài chính. Đồng thời, các cơ quan điều hành, giám sát và giải quyết tranh chấp trong Trung tâm tài chính cũng nằm trong phạm vi điều chỉnh.

Theo đó,mọi giao dịch chuyển tiền đều phải ghi rõ mục đích. Nhà đầu tư nước ngoài, thành viên và các bên liên quan có trách nhiệm nêu cụ thể nội dung chuyển tiền để ngân hàng có căn cứ đối chiếu, kiểm tra và lưu trữ chứng từ. Cách làm này nhằm bảo đảm dòng tiền đi đúng bản chất giao dịch, tránh tình trạng sử dụng sai mục đích.

Về phía ngân hàng thành viên, phải có trách nhiệm xem xét, kiểm tra, lưu trữ các giấy tờ và các chứng từ phù hợp với các giao dịch thực tế để đảm bảo việc cung ứng các dịch vụ ngoại hối được thực hiện đúng mục đích và phù hợp. Đồng thời, xây dựng và tự chịu trách nhiệm về nội dung của quy định nội bộ về quy trình nghiệp vụ, quy trình quản lý rủi ro đối với hoạt động ngoại hối.

Đối với dòng vốn đầu tư nước ngoài, quy định yêu cầu bắt buộc các giao dịch chuyển vốn vào, cũng như việc chuyển lợi nhuận và các khoản thu hợp pháp ra khỏi IFC, phải thực hiện thông qua cùng tài khoản vốn mở tại các ngân hàng thành viên.

Cách tổ chức dòng tiền theo một “cửa” giúp cơ quan quản lý theo dõi đầy đủ quá trình vào - ra của vốn đầu tư.

Chiều ngược lại, khi đầu tư từ Trung tâm tài chính vào phần còn lại của Việt Nam, các giao dịch chuyển tiền cũng phải thực hiện qua tài khoản được quy định sẵn. Doanh nghiệp thành viên trong trường hợp này phải tuân theo quy định quản lý ngoại hối tương tự như nhà đầu tư nước ngoài, theo hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước.

Đáng chú ý, Nghị định 329/2025 cũng đưa ra sự phân biệt rõ nét về thủ tục hành chính dựa trên cơ cấu sở hữu vốn của các doanh nghiệp thành viên. 

Theo đó, thành viên do nhà đầu tư nước ngoài sở hữu 100% vốn điều lệ được miễn thủ tục đăng ký giao dịch ngoại hối đối với đầu tư ra nước ngoài. Tuy vậy, các giao dịch vẫn phải chuyển qua tài khoản đúng quy định và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ khai báo, báo cáo.

Ngược lại, đối với nhóm thành viên không thuộc diện sở hữu 100% vốn ngoại, quy trình quản lý sẽ chặt chẽ hơn khi yêu cầu doanh nghiệp phải đăng ký giao dịch ngoại hối với cơ quan điều hành địa phương trước khi chuyển vốn ra nước ngoài. Khi có thay đổi liên quan đến khoản đầu tư, việc đăng ký điều chỉnh cũng là yêu cầu bắt buộc. Toàn bộ dòng vốn đi và về đều phải thực hiện qua tài khoản chuyên biệt.

Một điểm đáng chú ý khác là hoạt động mua bán trái phiếu phát hành bằng ngoại tệ ở nước ngoài. Ngân hàng thương mại 100% vốn trong nước chỉ được thực hiện nghiệp vụ này khi đáp ứng hàng loạt điều kiện về lợi nhuận, nghĩa vụ tài chính và các tỷ lệ an toàn. Tổng giá trị đầu tư không được vượt quá 7% vốn tự có. 

Trái phiếu được ngân hàng thương mại 100% vốn trong nước mua, bán ở nước ngoài phải được xếp hạng tín nhiệm bởi các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế như: Standard & Poor's, Moody's và Fitch Ratings.