Phía sau cái bắt tay tỉ USD của ông Trần Bá Dương và Bầu Đức: Thaco dùng vốn vay ngắn hạn rót vào HAGL?

Thaco chi gần chục nghìn tỉ cho các công ty của Bầu Đức 

Tổng tài sản của Thaco đã tăng đáng kể trong 6 tháng đầu năm bất chấp hoạt động kinh doanh chính là ô tô đi xuống. Tổng tài sản của ông lớn này đã tăng 11.413 tỉ đồng trong 6 tháng đầu năm, tương ứng mức tăng 15,3% lên 84.248 tỉ đồng. 

Tình hình tài sản Thaco quí II/2019 (đơn vị: tỉ đồng)

Trong đó, mức tăng lớn nhất nằm ở khoản trả trước cho người bán ngắn hạn, tài sản dở dang dài hạn và các khoản góp vốn vào đơn vị khác.

Tồn kho BĐS trên BCTC bán niên 2019 của Thaco, một số BĐS đã được dùng để làm tài sản đảm bảo cho các khoản vay.

Báo cáo cho biết, Thaco đã thực hiện trả trước mua cổ phần số tiền 10.617 tỉ đồng, tăng gấp đôi so với thời điểm đầu năm 2019. Trong đó bao gồm trả trước 2.830 tỉ đồng cho một cá nhân (Thaco không nêu rõ số tiền tạm ứng trên dùng vào mục đích gì) theo hợp đồng đặt cọc đến ngày 28/11/2018.

Khoản tiền trả trước cho công ty CP Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) với số tiền 2.500 tỉ đồng theo thoả thuận mua bán cổ phần ngày 10/7/2018 và ngày 31/10/2018 để mua cổ phần của Công ty CP Phát Triển nhà Hoàng Anh, đơn vị sở hữu dự án BĐS tại Myanmar. Liên quan đến thông tin này, ngày 1/10 vừa qua, HAGL đã chuyển nhượng tiếp 48% vốn còn lại tại Phát Triển nhà Hoàng Anh cho Thaco. Qua đó, Thaco đã sở hữu 100% vốn tại dự án Myanmar.

Ngoài ra, khoản tiền trả trước cho công ty Cổ phần Nông nghiệp Quốc tế Hoàng Anh Gia Lai (HAGL Agrico) với số tiền 3.054 tỉ đồng theo hợp đồng mua bán ngày 17/6/2019 để mua Công ty CP đầu tư và phát triển cao su Đông Dương và số tiền 1.284 tỉ đồng theo thoả thuận hứa mua bán cổ phần góp vốn vào ngày 4/4/2019.

Với 2.217 tỉ đồng ghi nhận tại khoản mục "đầu tư nắm giữ đáo hạn", đây chính là khoản đầu tư trái phiếu mà Thaco đã thực hiện chuyển đổi để nâng sở hữu cổ phần tại Công ty nông nghiệp HAGL Agrico của Bầu Đức trong tháng 8 vừa qua. 

Ngoài ra, sổ sách của Thaco cũng ghi nhận số cổ phần 69,7 triệu cổ phần HAGL Agrico (Mã: HNG) mà Thaco đang nắm giữ với giá gốc đầu tư 702 tỉ đồng. (tương ứng giá vốn mỗi cổ phần HNG vào khoảng 10.000 đồng/cp)

Như vậy, dựa theo thông tin của Thaco công bố, tính đến cuối tháng 6, tổng số tiền mà Thaco đã rót trực tiếp vào các công ty của Bầu Đức lên đến hơn 9.750 tỉ đồng.

Đầu tư vào nông nghiệp, bất động sản bằng nguồn vốn vay ngắn hạn?

Trong khi tài sản tăng thêm do tiếp nhận một loạt tài sản từ các công ty của Bầu Đức, trong 6 tháng đầu năm, Thaco cho biết đã huy động được số tiền 3.900 tỉ đồng từ cổ đông chiến lược Jardine Cycle & Carriage Limited để tài trợ cho các hoạt động đầu tư nói trên.

Dù vậy, báo cáo của Thaco cũng cho thấy các khoản nợ đang ngày càng phình to. Nợ phải trả của Thaco đã tăng 17,3% lên mức 51.335 tỉ đồng trong 6 tháng đầu năm, chiếm 59,5% tổng nguồn vốn. Trong đó, nợ vay tiếp tục tăng 26,3% so với thời điểm đầu năm 2019 lên mức 31.436 tỉ đồng; riêng nợ vay ngắn hạn, chủ yếu là vay tín chấp 26.627 tỉ đồng, chiếm 85% tổng nợ vay.

Nợ vay Thaco tăng mạnh kể từ ngày Thaco tiếp nhận Đại Quang Minh và gần đây là các công ty thành viên của bầu Đức (nguồn: BCTC Thaco - đợn vị: tỉ đồng)

Quyết định rót hàng chục nghìn tỷ đồng đầu tư vào lĩnh vực rủi ro như nông nghiệp và bất động sản của ông Trần Bá Dương được cho là bước đi khá táo bạo trong bối cảnh doanh nghiệp đang phải vật lộn cạnh tranh ở lĩnh vực kinh doanh chính đang ngày càng khốc liệt.  

Hoạt động kinh doanh của Thaco đã cho thấy sự suy giảm hiệu quả đáng kể trong 6 tháng đầu năm. Doanh thu giảm 3,3% so với cùng kì năm trước xuống mức 26.835 tỉ đồng; lợi nhuận gộp giảm đến 10% so với cùng kì năm trước còn 4.900 tỉ đồng. Bên cạnh đó, chi phí lãi vay tăng đến 77% lên 1.217 tỉ đồng khiến lợi nhuận công ty giảm đếm 40% so với cùng kì năm 2018, giảm xuống mức 1.807 tỉ đồng.

Trong đó, doanh thu bán xe đạt 23.597 tỉ đồng, giảm 4,3%; biên lợi nhuận của mảng này cũng đã tiếp tục sụt giảm hơn 1 điểm % từ 17,9% xuống còn 16,5%. Với mảng bất động sản, Đại Quang Minh vẫn chưa có nhiều đóng góp vào doanh thu của Thaco, trong 6 tháng đầu năm, Thaco chỉ ghi nhận ở mức 1.181 tỉ đồng doanh thu, giảm 24% so với cùng kì năm trước.

Bên cạnh đó, dòng tiền hoạt động của Thaco cũng cho thấy dòng tiền tự do đang đảo chiều. Dòng tiền kinh doanh âm gần 5.500 tỉ đồng so với mức dương 8.000 tỉ đồng của cùng kì năm trước, cùng với việc phải chi tiền đầu tư khiến công ty phải đẩy mạnh cân đối bằng dòng vốn vay, dẫn đến nợ vay tăng cao. 

Liên quan đến cái bắt tay giữa ông Trần Bá Dương và Bầu Đức, tại buổi kỷ niệm tròn một năm hợp tác chiến lược giữa Thaco và HAGL tại TP HCM tối ngày 9/9, ông Đoàn Nguyên Đức, Chủ tịch HĐQT HAGL thông báo tổng số tiền mà Thaco đã đầu tư vào HAGL là 22.194 tỉ đồng, xấp xỉ 1 tỉ USD.

Cụ thể, Thaco đã đầu tư vào Công ty CP Nông nghiệp quốc tế HAGL (Mã: HNG) thông qua: 35% vốn với số tiền 3.949 tỉ đồng; cho vay 2.464 tỉ đồng; công ty Thadi do Thaco thành lập đã mua cổ phần 3 công ty con của HNG sở hữu 23.100 ha đất với số tiền là 7.626 tỉ đồng, đồng thời đã nhận nợ vay 2.500 tỉ và sẽ nhận nợ 3.500 tỉ.

Trong khi đó, Đại Quang Minh góp vốn 65% theo thỏa thuận, sẽ ứng mua tiếp 35% đồng thời sẽ ứng vốn trả nợ đến hạn và chi phí đầu tư cho giai đoạn 2 là 8.155 tỉ đồng. Như vậy đến nay Thaco đã đầu tư tổng số tiền 22.194 tỉ đồng (gần 1 tỉ USD).

Cũng trong thời gian từ cuối quí II, Thaco và HAGL đã liên tiếp thực hiện một loạt các giao dịch chuyển nhượng vốn. Do đó, nhiều khả năng, số nợ vay của Thaco có thể đã tiếp tục tăng thêm so với con số cuối quí II nếu công ty không có đợt phát hành tăng vốn chủ sở hữu như đã làm trong nửa đầu năm.