Nhu cầu điện của Việt Nam tăng gấp hai lần tốc độ tăng trưởng GDP

Sức ép đè nặng lên ngành điện ngày càng lớn

Tại Hội thảo quốc tế phát triển năng lượng tái tạo hướng tới giảm thiểu các bon tại Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Công Thương Cao Quốc Hưng cho biết trong vòng 20 năm qua, Việt Nam đã đạt được mức tăng trưởng GDP ấn tượng từ 6-7%. 

Tuy nhiên, ở một mặt khác, nhu cầu điện năng đã tăng trên 13% cho giai đoạn 2000 - 2010 và trên 11% cho giai đoạn 2011 - 2016 (năm 2018 vừa qua là trên 10%).

Tuy nhiên, gần đây hệ số này đã có xu hướng giảm đi và được coi là tín hiệu tích cực.

Ảnh minh họa

Nhìn về tương lai, các dự báo chỉ ra rằng từ nay cho đến năm 2030, nền kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng ở mức cao từ 6,5 - 7,5%/năm, và nhu vậy, ưu tiên cao phải được dành cho đảm bảo nhu cầu năng lượng cho phát triển đất nước một cách bền vững. 

Theo Qui hoạch phát triển điện lực Quốc gia đã được Chính phủ phê duyệt, công suất lắp đặt nguồn điện cả nước sẽ lên đến 130.000 MW năm 2030 so với 47.000 MWW hiện nay. Như vậy, khoảng 83.000 MWW nguồn điện mới sẽ cần phải được xây dựng và đưa vào vận hành từ nay đến 2030, cùng với đó là các cơ sở hạ tầng truyền tải và phân phối.

"Trong bối cảnh đó, một trong những mục tiêu ưu tiên của Việt Nam là phát triển năng lượng tái tạo để giảm dần sự phụ thuộc vào các dạng năng lượng phát điện truyền thống nhằm bảo vệ môi trường, vì sự phát triển bền vững của Việt Nam và các nước trong khu vực", Thứ trưởng nhận định.

Thứ trưởng cho hay với vị trí địa lý, đường bờ biển dài, đặc thù khí hậu nhiệt đới gió mùa và nền kinh tế nông nghiệp mạnh, Việt Nam có nguồn năng lượng tái tạo.

Các nghiên cứu đánh giá tiềm năng năng lượng tái tạo cho thấy đến năm 2030 Việt Nam có khả năng phát triển khoảng 8.000 MW thủy điện nhỏ; 20.000 MW điện gió; 3.000 MW điện sinh khối; 35.000 MW điện mặt trời.

Để khuyến  khích phát triển năng lượng tái tạo, phục vụ các mục tiêu phát triển nêu trên, Bộ Công Thương đã xây dựng và trình Chính phủ ban hành hàng loạt các cơ chế. Chính phủ cũng ban hành các chính sách ưu đãi khác cho các nhà đầu tư như ưu tiên cung cấp tín dụng, miễn/giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, tiền thuê đất, sử dụng Hợp đồng mua bán điện mẫu...

Trên thực tế, Việt Nam đang chứng kiến một "làn sóng" đầu tư của các nhà đầu tư trong nước và quốc tế vào lĩnh vực phát triển năng lượng tái tạo tại Việt Nam. Đến cuối năm 2018, Việt Nam đã đưa vào vận hành phát điện 285 nhà máy thủy điện nhỏ với tổng công suất khoảng 3.322 MW; 8 nhà máy điện gió với tổng công suất 243 MW và 10 nhà máy điện sinh khối với tổng công suất nối lưới khoảng 212 MW.

Về điện mặt trời, đến cuối năm 2018 có khoảng 10.000 MW được đăng ký, trong đó có 8.100 MW được bổ sung quy hoạch, hai dự án đi vào vận hành với tổng công suất khoảng 86 MW. Tổng công suất nguồn điện từ năng lượng tái tạo (không kể các nhà máy thủy điện cỡ vừa và lớn) đã chiếm 2,1% tổng công suất toàn hệ thống.

Còn nhiều tồn tại phải giải quyết

Thứ trưởng Cao Quốc Hưng phân tích, việc phát triển nhanh các nguồn năng lượng mặt trời trong thời gian qua cũng đang đối mặt với một số bất cập và thách thức.

Cụ thể chi phí đầu tư còn cao, số giờ vận hành nguồn điện thấp, cơ sở hạ tầng lưới điện một số khu vực nhiều tiềm năng về năng lượng tái tạo chưa sẵn sàng để giải phóng công suất, yêu cầu sử dụng đất lớn, nhất là các dự án điện mặt trời.

Các khó khăn trong điều khiển, điều độ hệ thống điện khi tỷ trọng nguồn điện từ năng lượng tái tạo trong hệ thống tăng lên... Thứ trưởng cho hay trong thời gian tới, sẽ cần có một chương trình để giải quyết lần lượt các bất cập này.

Giá điện tăng như thế nào 10 năm qua Giá bán lẻ điện bình quân đã có 9 lần tăng trong 2009 - 2018, có lần tăng tới hơn 15%.

Doanh nghiệp sẽ tăng giá bán để bù chi phí giá điện tăng Giá điện tăng 8,36%, các doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với khó khăn khi tăng thêm chi phí đầu vào. Và gánh nặng này sẽ dồn lên đôi vai của người tiêu dùng.

Giá điện có thể tăng hơn 8% Dự kiến giá bán lẻ điện bình quân năm 2019 tăng khoảng 8,36% so với giá bán điện bình quân hiện hành (1.720,65 đồng/kWh), lên 1.864,44 đồng/kWh.