Miền Bắc sẽ có cơ chế riêng về điện mặt trời?

Ngày 22/2, Bộ Công thương cho biết, Bộ đang xin ý kiến về Dự thảo Đề án Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn tới năm 2045 (Quy hoạch điện VIII).

Dự thảo cho biết, đến hết năm 2020, nguồn điện mặt trời nối lưới đã được đưa vào vận hành lên tới khoảng 9.000 MW (trong đó, tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận gần 3,5 GW). 

Quy mô công suất các dự án điện mặt trời đã được bổ sung vào quy hoạch là trên 13 GW, tổng quy mô đăng ký xây dựng nhưng chưa được bổ sung khoảng 50 GW. Tổng tiềm năng kỹ thuật của điện mặt trời rất lớn, lên tới 1.646 GW. 

Theo Dự thảo, so với quy hoạch điện VII điều chỉnh, trong giai đoạn đến 2030, chương trình phát triển nguồn điện của Quy hoạch điện VIII có những thay đổi lớn như phát triển với quy mô lớn nguồn điện gió với công suất gấp 3 lần, công suất nguồn điện mặt trời (điện mặt trời) gần gấp 2 lần. Tuy vậy, hiện tại, công suất đăng ký các nguồn điện này quá lớn so với quy hoạch.

Về điện mặt trời, năm 2030, kết quả tính toán tối ưu ở khu vực Tây Nguyên đạt khoảng 1500 MW, nhưng tổng công suất đã và đang đăng ký đầu tư là 5500 MW, khu vực Nam Trung Bộ tính toán đạt khoảng 5200 MW nhưng đã đăng ký tới 11600 MW, khu vực Nam Bộ dự kiến đạt khoảng 9200 MW nhưng đã đăng ký 14800 MW.

Đối với điện gió, năm 2030, chương trình phát triển nguồn điện tối ưu đề xuất khu vực Tây Nguyên là 4000 MW nhưng đã đăng ký là 10000 MW, khu vực Nam Bộ đề xuất 6.800 MW nhưng đã đăng ký lên tới 17.000 MW.

Do vậy, nếu không tính toán tối ưu, một cách tổng thể, dài hạn, rất có thể sẽ dẫn đến việc đầu tư mất cân đối nguồn điện vùng miền, gây khó khăn trong vận hành hệ thống điện và lãng phí trong đầu tư hạ tầng lưới điện, hậu quả là tổn thất lâu dài về kinh tế - xã hội.

Đáng chú ý, nếu xét thêm về điều kiện khả năng xây dựng và tiềm năng kinh tế theo từng tỉnh thì tổng quy mô tiềm năng có thể phát triển của điện mặt trời toàn quốc khoảng 386 GW, tập trung chủ yếu ở miền Nam, Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.

Ngoài ra, tổng tiềm năng điện mặt trời áp mái toàn quốc cũng lên tới 48 GW. Trong đó, chủ yếu nằm ở khu vực miền Nam 22 GW.

Tuy nhiên, Dự thảo đánh giá rằng do nhu cầu điện miền Bắc có tốc độ tăng trưởng cao hơn miền Nam trong những năm tới, sau năm 2035 nhu cầu điện của miền Bắc sẽ vượt miền Nam.

Trong khi đó, các dự án nguồn điện đăng ký ở miền Bắc không nhiều, vị trí tiềm năng xây dựng nguồn nhiệt điện hạn chế, tiềm năng điện gió và điện mặt trời không lớn. Do vậy, từ năm 2023, khu vực miền Bắc sẽ phải nhận điện từ miền Trung và Bắc Trung Bộ. 

Vì thế, theo Dự thảo Quy hoạch điện VIII tại khu vực này sẽ được xem xét cơ chế khuyến khích đầu tư điện mặt trời nói riêng và năng lượng tái tạo nói chung.