Lần đầu sau hơn 14 tháng, NHNN nâng lãi suất OMO lên 4,5%/năm

Trong phiên 4/12, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có động thái nâng lãi suất cho vay cầm cố giấy tờ có giá (OMO) từ 4%/năm lên 4,5%/năm.

Số liệu cho thấy NHNN đã cho một thành viên vay gần 224 tỷ đồng qua kênh OMO với kỳ hạn 7 ngày; 6 thành viên vay hơn 8.095 tỷ đồng với kỳ hạn 14 ngày; 4 thành viên vay hơn 4.876 tỷ đồng với kỳ hạn 28 ngày; 4 thành viên vay hơn 4.292 tỷ đồng với kỳ hạn 91 ngày.

Tổng cộng khối lượng phát hành là hơn 17.488 tỷ đồng, trong khi đó có 14.277 tỷ đồng đáo hạn. NHNN không chào thầu tín phiếu NHNN. Như vậy, NHNN bơm ròng hơn 3.211 tỷ đồng ra thị trường trong phiên 4/12. Có 361.407 tỷ đồng lưu hành trên kênh cầm cố.

Ghi nhận dữ liệu từ WiChart, đây là lần đầu tiên NHNN nâng lãi suất OMO kể từ giữa tháng 9/2024. Trong năm 2024, nhà điều hành đã có hai lần nâng lãi suất OMO, vào tháng 4 và tháng 5, lần lượt từ 4%/năm lên 4,25%/năm rồi đến 4,5%/năm khi tỷ giá căng thẳng.

Về tình hình tỷ giá, trong phiên 4/12, NHNN niêm yết tỷ giá trung tâm ở mức 25.152 VND/USD, giảm 1 đồng so với phiên trước đó, tăng 810 đồng so với thời điểm đầu năm. Với biên độ 5%, tỷ giá USD các ngân hàng thương mại được phép giao dịch là từ 23.894 - 26.410 VND/USD. 

Trong báo cáo tiền tệ mới công bố, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết chênh lệch tỷ giá trên thị trường tự do và chính thức vẫn duy trì mức cao từ giữa tháng 10 đến nay (1.249 đồng/USD tại ngày 25/11).

Theo VDSC, mặc dù chênh lệch này bắt đầu thu hẹp dần từ giữa tháng 11 nhưng mức độ chênh lệch vẫn ở mức cao hơn đáng kể so với giai đoạn bình thường trước đây, phản ánh khả năng mất giá của VND và tâm lý găm giữ ngoại tệ của người dân vẫn còn.

"Trong ngắn hạn, nguồn cung ngoại tệ được NHNN đảm bảo trong tương lai (khoảng 4,4 tỷ USD) đang là điểm neo đối với tỷ giá trên thị trường chính thức. Bên cạnh áp lực tỷ giá sẽ hạ nhiệt nhờ dòng kiều hối dồi dào cuối năm và chênh lệch lãi suất liên ngân hàng VND - USD được kiểm soát ở mức hợp lý", nhóm chuyên gia nhận định. 

Theo dữ liệu từ NHNN, lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm phiên 3/12 neo cao ở mốc 7,48% - mức cao nhất trong hơn ba năm qua. Lãi suất kỳ hạn một tuần, một tháng ở mức 7,49%/năm và 6,96%/năm.Theo giới phân tích, việc lãi suất qua đêm leo lên vùng 7%/năm cho thấy thanh khoản hệ thống đang chịu sức ép rõ rệt.

Trao đổi với người viết, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân của Chứng khoán Yuanta Việt Nam, cho biết lãi suất liên ngân hàng tăng cao trong thời gian gần đây phản ánh cả yếu tố mùa vụ lẫn sự căng thẳng thanh khoản trong hệ thống.

Ông phân tích, dù tiền gửi người dân vẫn tăng trưởng, nhưng phần tiền gửi từ các tổ chức trong nước lại sụt giảm. Điều này buộc các ngân hàng phải phụ thuộc nhiều hơn vào thị trường liên ngân hàng, qua đó đẩy lãi suất trên thị trường này lên cao.

Ông nhấn mạnh rằng những ngân hàng có thanh khoản dồi dào thường không cần vay mượn trên liên ngân hàng, nhưng vào thời điểm cuối năm, ngay cả nhóm này cũng không còn quá dư giả vốn khả dụng.

Ông Minh cho biết thêm, tăng trưởng tín dụng năm nay diễn ra nhanh, trong khi tốc độ tăng tiền gửi chậm hơn, tạo ra khoảng chênh khiến các ngân hàng phải xoay sở nguồn trên thị trường liên ngân hàng. Đây là lý do lãi suất tăng mạnh, chịu tác động đồng thời từ yếu tố mùa vụ và phản ánh huy động căng thẳng.

Dù vậy, vị chuyên gia này cho rằng áp lực lãi suất liên ngân hàng có thể hạ nhiệt trong năm tới. Theo ông, thông thường các ngân hàng huy động vốn từ cả thị trường 1 và thị trường 2 – gồm tiền gửi cá nhân, tiền gửi tổ chức, phát hành trái phiếu quốc tế hoặc phát hành cổ phiếu. Tuy nhiên năm nay, hệ thống gần như phụ thuộc chủ yếu vào tiền gửi, khiến áp lực dồn vào cuối năm.

Chuyên gia nhận định năm tới sẽ có một số yếu tố hỗ trợ tích cực. Thứ nhất, nhiều ngân hàng đang trong quá trình tăng vốn hoặc đã được phê duyệt tăng vốn, từ đó cải thiện bộ đệm vốn và dư địa về room tín dụng, giúp các ngân hàng có thời gian cạnh tranh mặt bằng lãi suất cho vay thấp.

Thứ hai, thị trường trái phiếu được kỳ vọng đóng vai trò quan trọng hơn trong việc bổ sung nguồn vốn cho các ngân hàng.

"Thị trường vốn trong năm tới sẽ là công cụ chính giúp các ngân hàng giảm tải áp lực phần huy động, qua đó bổ sung nguồn lực tăng trưởng tín dụng", ông Minh nhấn mạnh. 

Với những yếu tố trên, ông Minh dự báo lãi suất liên ngân hàng - vốn mang tính biến động rất ngắn hạn, có thể bớt căng thẳng từ đầu năm sau.