Bảo tồn cầu sắt Bình Lợi 117 tuổi ở Sài Gòn

Cầu Bình Lợi sẽ được bảo tồn nguyên trạng tại chỗ 2 nhịp cầu phía bờ quận Thủ Đức, trong đó có một nhịp cầu quay và một tháp canh đầu cầu.

Phương án này vừa được Sở Giao thông Vận tải đề xuất lên UBND TP.HCM sau nhiều buổi làm việc với các đơn vị liên quan như Sở Văn hóa - Thể thao, Sở Quy hoạch - Kiến trúc, Bảo tàng TP, Ban Quản lý dự án 7.

Cầu sắt Bình Lợi (nối quận Thủ Đức với quận Bình Thạnh) là cây cầu đầu tiên vượt sông Sài Gòn. Cầu dài 275 m gồm 6 nhịp với với kết cấu vòm thép được xây dựng hoàn thành vào tháng 2/1902. Ngoài phục vụ đường sắt còn có đường bộ dành cho xe 2 bánh.

Cầu sắt Bình Lợi phía bờ Thủ Đức được đề xuất bảo tồn. Ảnh: Sỹ Đông.

Ban đầu, ngành đường sắt dự định tháo dỡ cầu sắt có từ thời Pháp này khi dự án cầu sắt Bình Lợi mới hoàn thành. Tuy nhiên, phương án tháo dỡ gặp phải nhiều ý kiến phản đối của một số chuyên gia đô thị, nhà nghiên cứu di sản.

Ông Bùi Hòa An, Phó giám đốc Sở Giao thông Vận tải, cho biết một số chuyên gia đánh giá cầu sắt Bình Lợi có giá trị lịch sử, văn hóa gắn với quá trình hình thành, phát triển Sài Gòn - TP.HCM và ngành đường sắt Việt Nam nên cần được bảo tồn, nghiên cứu.

Theo phân cấp, cầu sắt Bình Lợi đang được Tổng công ty Đường sắt Việt Nam quản lý. Ngành đường sắt muốn giao phần bảo tồn cho đơn vị có chức năng của thành phố tiếp tục quản lý, duy tu và bảo dưỡng. 

Đồng thời, đơn vị này tổ chức khai thác phục vụ việc tìm hiểu, nghiên cứu khoa học đường sắt và phát triển ngành du lịch trên địa bàn thành phố.

"Khi còn là cầu bộ hành, cầu sắt Bình Lợi được ngành đường sắt cấp kinh phí bảo trì, bảo dưỡng hàng năm. Đến nay, thành phố muốn bảo tồn một phần cầu sắt Bình Lợi thì cần phải xếp hạng di tích làm căn cứ phân bổ kinh phí bảo trì, duy tu", ông An thông tin.

Cầu sắt Bình Lợi nằm cạnh cầu Bình Lợi hoàn thành năm 2013. Ảnh: Google Maps.

Đại diện Sở Văn hóa – Thể thao và Bảo tàng TP cho biết khó khăn khi bảo tồn hạng mục này đó là kinh phí để lưu giữ và duy tu lớn. 

Chưa kể, cả 2 đơn vị trên đều không có điều kiện mặt bằng để lưu giữ, bảo tồn các thanh ray, dầm, hệ vòm dài 62 m nguyên dạng của Pháp và cấu kiện khác.

Đối với phần cầu đường sắt bị tháo dỡ phía quận Bình Thạnh, Sở Giao thông Vận tải đề xuất thành phố giao Trung tâm Quản lý đường thủy nghiên cứu xây dựng bến thủy nội địa phục vụ vận tải hành khách và du lịch đường thủy.