Khoản nợ xấu gần 4.400 tỷ của Tập đoàn Thiên Minh Đức
Cục Thuế tỉnh Nghệ An mới đây ra thông báo số 4224 về việc tạm hoãn xuất cảnh đối với bà Chu Thị Thành (sinh năm 1960 tại Nghệ An) - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Thiên Minh Đức.
Lý do tạm hoãn xuất cảnh vì bà Thành là người đại diện theo pháp luật của Tập đoàn Thiên Minh Đức, là doanh nghiệp thuộc trường hợp đang bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế.
Thời gian tạm hoãn xuất cảnh từ ngày 20/12/2023 đến khi người nộp thuế hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế vào ngân sách nhà nước.
3 ngân hàng cho vay gần 4.400 tỷ đồng
Dù đang trong diện thanh tra nhưng tập đoàn vẫn mở rộng vay nợ đột biến gần đây.Theo dữ liệu của người viết, Thiên Minh Đức bất ngờ tăng số dư vay nợ ngân hàng từ mức 2.548 tỷ cuối tháng 9 lên 4.142 tỷ đồng cuối tháng 10 (tức tăng gần 1.600 tỷ trong một tháng).
Tính đến giữa tháng 12, Tập đoàn Thiên Minh Đức có dư nợ ngân hàng hơn 4.376 tỷ đồng tại 4 chi nhánh của 3 ngân hàng là Vietcombank, BIDV và VPBank.
| Ngân hàng | Ngày phát sinh cuối cùng | Nhóm nợ | Số tiền (tỷ đồng) |
| Vietcombank chi nhánh Nghệ An | 18/12 | 5 | 2.889 |
| BIDV chi nhánh Nghệ An | 14/12 | 4 | 1.261 |
| VPBank | 15/12 | 5 | 191 |
| Vietcombank chi nhánh Vinh | 18/12 | 5 | 35 |
Vietcombank hiện là chủ nợ lớn nhất với tổng số dư hơn 2.925 tỷ đồng. Trong đó, chi nhánh Nghệ An có cho vay gần 1.845 tỷ và chi nhánh Vinh là hơn 35 tỷ đồng, tất cả đều chuyển thành nợ có khả năng mất vốn (nợ nhóm 5) kể từ ngày 18/12.
BIDV cho Tập đoàn Thiên Minh Đức vay gần 1.261 tỷ đồng. Số dư nợ này từng ở trạng thái nợ nhóm 5 nhưng đến ngày 14/12 lại được ngân hàng chuyển sang trạng thái tốt hơn là nợ nghi ngờ mất vốn (nợ nhóm 4).
VPBank cho đầu mối kinh doanh xăng dầu này vay gần 191 tỷ đồng, tất cả khoản cho vay này đã chuyển sang nợ có khả năng mất vốn kể từ 15/12.
Tập đoàn Thiên Minh Đức hiện thế chấp tại các ngân hàng bằng 111 tài sản đảm bảo cho các khoản vay trên.
Theo dữ liệu trên Cục đăng ký quốc gia giao dịch đảm bảo, Thiên Minh Đức có nhiều hợp đồng giao dịch đảm bảo có hiệu lực trong tháng 7 với BIDV chi nhánh Nghệ An. Tài sản mang thế chấp là hàng tồn kho dầu DO trong các hợp đồng có tổng khối lượng gần 109.500 thùng (giá trị tạm tính gần 280 tỷ đồng) và hợp đồng thế chấp hơn 30.200 thùng xăng RON 95 với định giá khoảng 87 tỷ đồng.
Hay vào tháng 6 là hợp đồng thế chấp phần vốn góp 55% cổ phần thuộc quyền sở hữu của Thiên Minh Đức tại Công ty TNHH Thiên Phú, tương đương giá trị định giá 110 tỷ đồng. Ngoài ra còn nhiều hợp đồng đảm bảo bằng tài sản là xe chở xăng dầu, kho xưởng và các thiết bị, hợp đồng kinh doanh khác.
Nợ thuế gần 800 tỷ đồng
Tập đoàn Thiên Minh Đức được thành lập vào hoạt động từ năm 2001. Công ty sở hữu hệ sinh thái gồm nhiều đơn vị hoạt động trong các lĩnh vực như xăng dầu, khí hóa lỏng, bất động sản, sản xuất giấy, bao bì, logistic, dịch vụ nhà hàng, khách sạn, khu vui chơi.
Tập đoàn này có mạng lưới hệ thống phân phối 100 đại lý bán lẻ xăng dầu mang thương hiệu DKC Petro và khoảng 100 đơn vị mua hàng trực tiếp để phân phối trên toàn quốc, hệ thống cảng biển và kho chứa ở cả ba miền.
Tập đoàn này lấn sân sang bất động sản với dự án Highway5 Residences ở Gia Lâm (Hà Nội) và thâu tóm Tổ hợp đô thị, khách sạn Hà Nội Kim Liên tại Cửa Lò (Nghệ An), chủ sở hữu thương hiệu Vận tải biển DKC Shipping, nhà máy giấy và bao bì Thiên Phú...
Một cửa hàng xăng dầu thuộc sở hữu của Thiên Minh Đức. (Ảnh: DKC Petro).
Theo bản công bố thông tin mới nhất, Thiên Minh Đức có vốn điều lệ 2.022 tỷ đồng. Nhà sáng lập Chu Thị Thành nắm cổ phần chi phối với 77,15%, ông Chu Đăng Khoa sở hữu 22,77% và phần còn lại thuộc về ông Vương Đình Quán.
Ông Chu Đăng Khoa là con trai bà Thành, được công chúng biết tới với danh xưng “đại gia kim cương”. Ông từng có thời gian dài sống ở Nam Phi, chuyên kinh doanh sừng tê giác, ngà voi và kim cương nên còn có biệt danh là “Khoa Nam Phi”.
Các cổ đông sáng lập của tập đoàn cũng tham gia vào các giao dịch đảm bảo. Tháng 6/2022, nhóm cổ đông mang toàn bộ 100% phần vốn góp tại Thiên Minh Đức đi thế chấp cho BIDV chi nhánh Nghệ An. Hay năm 2018 là thế chấp tổng cộng 75.000 trái phiếu Vietcombank cho chính ngân hàng này.
Trước đó vào tháng 7, Cục thuế tỉnh Nghệ An còn ra thông báo cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế bằng biện pháp ngừng sử dụng hóa đơn đối với Thiên Minh Đức. Công ty bị cưỡng chế vì không chấp hành nộp tiền thuế nợ, tiền phạt và tiền chậm nộp với số tiền hơn 728,5 tỷ đồng.
Trước khi nằm trong danh sách nợ thuế của tỉnh, Thiên Minh Đức là doanh nghiệp nộp thuế cao nhất tỉnh Nghệ An năm 2021 với 1.820 tỷ đồng và là nhóm những doanh nghiệp địa phương đóng góp lớn nhất vào ngân sách nhà nước.
Mô típ này khá giống với vụ việc tại một công ty xăng dầu khác là Xuyên Việt Oil. Đơn vị này cũng nợ thuế lên đến 1.500 tỷ đồng, phát sinh nợ xấu ngân hàng khoảng 5.500 tỷ đồng, cầm cố nhiều tài sản khác nhau và giới chủ mang cả công ty thế chấp.
Bộ Công thương trước đó đã ký Quyết định số 1896 về việc thành lập Đoàn kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về kinh doanh xăng dầu năm 2023. Các công ty trong danh sách bao gồm Thiên Minh Đức, Xuyên Việt Oil, Hưng Phát và Hải Hà.
