Việt Nam nên đánh thuế căn nhà thứ hai thế nào

Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) chỉ ra 6 kiểu đánh thuế tài sản mà Việt Nam có thể cân nhắc tham khảo.

Tại Mỹ, việc đánh thuế bất động sản do các tiểu bang quy định, mỗi tiểu bang có thuế suất khác nhau. Ví dụ như tại bang California, thuế suất là hơn 1,2% giá trị bất động sản một năm, bao gồm nhà và đất. Bang Texas, thuế suất là hơn 4%. Thuế suất ở các bang tại Mỹ khác nhau là do giá trị bất động sản ở các bang khác nhau.

Tại Đài Loan, mức thuế lại phân biệt theo từng phân khúc bất động sản, như áp dụng mức thuế 1,2-2% đối với nhà chung cư; khoảng 1,4% đối với nhà riêng; 3-5% đối với công trình thương mại.

Tại Hàn Quốc, áp dụng mức thuế khác nhau đối với các dòng sản phẩm bất động sản, như đánh thuế 0,15-0,5% đối với nhà riêng; 0,25% đối với nhà chung cư; 4% đối với biệt thự, nhà trong khu sân golf, các khu vui chơi giải trí; 5% đối với nhà tại các khu đô thị lớn. Mức thuế được tính trên bảng giá đất do địa phương ban hành.

Tại Singapore, đánh thuế bất động sản thứ 2 rất cao, thuế tài sản phụ trội áp dụng từ năm 2013 trên bất động sản thứ 2 lên đến 7% trên giá mua nhà; 10% đối với bất động sản thứ 3.

Tại Nhật, mức thuế bất động sản từ 1,4% đến 2,1% trên giá trị cả nhà và đất tính theo giá thị trường và được điều chỉnh 3 năm một lần.

Các chuyên gia cho rằng cần thận trọng nghiên cứu và tham khảo các đánh thuế tài sản ở nhiều nước trước khi áp dụng việc đánh thuế căn nhà thứ hai. Ảnh: Vũ Lê

Tại Anh vừa áp dụng đánh thuế tài sản phụ trội lên bất động sản thứ 2 kể từ ngày 1/4/2016. Với quy định này, đối với bất động sản thứ 2 có giá trên 40.000 bảng, người mua phải nộp thêm 3% so với mức thuế thông thường. Nhà có giá trên 1,5 triệu bảng thì mức thuế lên tới 15%. Thế nhưng nếu bán nhà cũ trong vòng 3 năm kể từ khi mua nhà thứ 2 thì lại được hoàn trả thuế đã nộp.

Trong khi đó, Jones Lang LaSalle (JLL) đánh giá, cái khó ở Việt Nam được chỉ ra lúc này là làm thế nào để xác định được căn nhà thứ hai để đánh thuế. Ví dụ trường hợp gia đình đông người, hay trường hợp cố tình lách luật bằng cách để nhiều thành viên trong gia đình đứng tên, thay vì một người.

JLL cho rằng cần phải nghiên cứu khá kỹ lưỡng về vấn đề này. Việt Nam có thể tham khảo theo mô hình của Singapore, bằng mức thuế cơ bản hiện hành và mức thuế tăng thêm dựa trên mức thuế hiện hành. Hoặc như Anh, đối với những bất động sản dưới 250.000 USD không cần phải đóng thuế, còn trên 250.000 - 500.000 USD thì áp dụng mức thuế khác nhau.

Nhìn chung có rất nhiều phương án cho điều luật này. Còn đối với Việt Nam, có thể áp dụng một mức thuế ngang nhau tương tự như trường hợp thứ nhất là 3%. Đơn vị này đánh giá, những điều luật mới, cần phải có sự tham gia của các cấp chính quyền và các sở ban ngành liên quan. Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng cần lấy ý kiến các công ty nghiên cứu thị trường bất động sản chuyên nghiệp để có thể xây dựng một hệ thống phù hợp có thể áp dụng vào thực tiễn.

Theo JLL, hiện các thủ tục mua bán bất động sản vẫn phải thực hiện trên hệ thống văn bản (thủ công bằng tay là chính), việc áp dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực bất động sản tại Việt Nam vẫn còn rất hạn chế. Do đó, nếu nhà đầu tư, khách hàng mua một bất động sản khác (sở hữu căn nhà thứ hai trở lên) ở Việt Nam, làm thế nào để cơ quan quản lý giám sát được việc này vẫn còn là câu hỏi. Khó khăn trước mắt là mất nhiều thời gian nếu như không có sự trợ giúp của hệ thống công nghệ thông tin.

Đơn vị này dự báo, để thực hiện việc này hiệu quả trong toàn bộ hệ thống, Việt Nam cần phải thiết lập một hệ thống thông tin để lưu trữ tất cả các hồ sơ về các giao dịch bất động sản, các chủ sỡ hữu bất động sản. Tuy nhiên, sẽ vẫn còn thách thức khi các thành viên trong gia đình có thể thay phiên sở hữu bất động sản nhằm tránh thuế.