Trump bỏ lỡ cơ hội tái cấu trúc chính sách visa lao động

Tổng thống Donald Trump và Quốc hội muốn xem xét lại các chính sách cho phép các công ty đưa nguồn nhân lực từ nước ngoài vào Mỹ. Tuy nhiên, thời gian đăng ký cho chương trình visa gây tranh cãi nhất là tuần đầu tiên của tháng 4, nghĩa là những quy định mới cần phải được ban hành trước thời điểm bắt đầu đăng ký hoặc visa cho một năm nữa sẽ có hiệu lực theo quy định hiện hành. Chương trình visa H-1B hiện tại nhận rất nhiều chỉ trích vì ảnh hưởng tới người lao động Mỹ và làm giảm mức lương.

Visa H-1B được ban hành khoảng ba thập kỷ trước nhằm giúp các công ty Mỹ đưa những nhân công có tay nghề cao từ các quốc gia khác trong khi họ không thể tìm được nhân công thay thế ở Mỹ. Nhưng chương trình này đã hoàn toàn thay đổi ý định ban đầu của các nhà hoạch định chính sách.

Người dân Mỹ mất việc vì người nước ngoài có visa làm việc tại Mỹ với mức lương thấp. Hầu hết các visa không được các công ty của Mỹ sử dụng, mà được các công ty nước ngoài sử dụng để phát triển hoạt động kinh doanh ở Mỹ. Ấn Độ là quốc gia sử dụng chương trình này nhiều nhất.

Ông Neil Ruiz, chuyên gia về nhập cư ở viện Pew Research Center, cho biết: “Tôi nghĩ tất cả moi người đều đồng ý rằng hệ thống này đang sụp đổ”.

Ấn Độ dẫn đầu trong các quốc gia nhận visa lao động H-1B. Nguồn: Bloomberg.

Nguyên nhân là vì sự tăng trưởng của ngành công nghiệp thuê ngoài, ngành kinh doanh phát triển mạnh mẽ trong 30 năm qua. Các nhà cung cấp thuê ngoài, như công ty Wipro Ltd của Ấn Độ và Cognizant Technology Solutions của Mỹ, chiếm lĩnh và quản lý hệ thống công nghệ kỹ thuật của các công ty ở Mỹ, châu Âu và châu Á.

Tại Mỹ, các nhà cung cấp thuê ngoài mang nhân công đến quốc gia này thông qua visa lao động, đào tạo họ tại các phòng ban công nghệ thông tin của các công ty hàng đầu và sau đó thuyên chuyển họ trở lại Ấn Độ, nơi mức thanh toán và chi phí sinh hoạt thấp hơn. Theo một báo cáo tổng hợp của ông Ron Hira, trường đại học Howard, các công ty cung cấp thuê ngoài hiện tại có nhiều visa lao động hơn các công ty công nghệ thông tin truyền thống. Công ty dịch vụ tư vấn Tata nhận được 5.650 visa H-1B năm 2014, trong khi Amazon chỉ nhận được 877 visa.

Các công ty cung cấp thuê ngoài nhận được nhiều visa lao động hơn so với công ty công nghệ truyền thống Mỹ. Nguồn: Bloomberg.

Hầu hết các công ty đăng ký visa lao động với mục đích lấp chỗ trong cho các vị trí kỹ thuật công nghệ. Công việc thường được yêu cầu nhiều nhất là các chuyên viên phân tích hệ thống máy tính và các lập trình viên.

Việc làm trong ngành công nghệ thông tin chiếm lĩnh các công việc được đăng ký visa. Nguồn: Bloomberg.

Mô hình kinh doanh thuê ngoài đã mang lại thành quả cho các công ty cung cấp thuê ngoài và đối tác của họ, nhưng lại khiến người lao động chịu tổn thất. Người lao động Mỹ đã mất việc làm vì các ông chủ doanh nghiệp Mỹ lựa chọn giao các phòng ban công nghệ thông tin cho các công ty cung cấp thuê ngoài. Các công ty cung cấp thuê ngoài sẽ trả người lao động có visa H-1B khoảng 65.000 USD – 75.000 USD/ năm, thấp hơn rất nhiều so với mức lương ở Google hay Microsoft, hiện tại khoảng từ 100.000 USD/ năm trở lên.

Công ty cung cấp thuê ngoài trả thấp hơn so với công ty công nghệ thông tin của Mỹ. Nguồn: Bloomberg.

Ông Bruce Morrison, cựu nghị sĩ đảng Dân chủ và là người đã giúp viết luật H-1B, nói rằng mục đích của việc hạn chế số lượng visa là để kiềm soát số người lao động đến Mỹ để làm những công việc trong thời gian ngắn. Thay vào đó, các chủ donh nghiệp sẽ được khuyến khích để thuê nhân công trong dài hạn, được biết đến là thẻ xanh, để họ có thể trở thành công dân của nước Mỹ.

“Mục tiêu của chúng tôi là “thẻ xanh, chứ không chỉ là những người khách đến và đi”, ông Morrison nói.

Tuy nhiên, theo báo cáo của ông Hira, các công ty cung cấp thuê ngoài, với mô hình kinh doanh được xây dựng trên việc quay vòng nhân công giữa Mỹ và Ấn Độ hiếm khi giúp nhân viên của họ có được thẻ xanh.

Các công ty cung cấp thuê ngoài thường không đăng ký thẻ xanh cho nhân viên của mình. Nguồn: Bloomberg.

Những điều ông Trump và Quốc hội có thể thực hiện trước khi thời hạn kết thúc là rất hạn chế. Và có lẽ sẽ không kịp để thông qua quy định mới về vấn đề visa H-1B. Nhưng ông Trump có thể ký sắc lệnh yêu cầu một số thay đổi, và thực tế là hội đồng cố vấn của ông đã soạn thảo một văn bản liên quan.

Một lựa chọn đó là thay đổi cách phân bố 85.000 visa mỗi năm cho các đơn đăng ký visa. Trong những năm gần đây, chính phủ đã sử dụng một hình thức xổ số ngâu nhiên để thưởng cho các công ty, như các công ty cung cấp thuế ngoài, có số lượng đăng ký nhiều nhất. Thay vào đó, chính phủ có thể trao visa H-1B đầu tiên cho các công ty trả lương cao nhất cho nhân viên hoặc các công ty trong ngành công nghệ kỹ thuật truyền thống, thay vì các công ty cung cấp thuê ngoài.

Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ, ông Richard Durbin, người cố gắng để cải cách chương trình visa này trong một thập kỷ qua, đã viết thư gửi ông Trump hy vọng tổng thống sẽ “kết thúc mãi mãi” việc sử dụng H-1B cho lao động giá rẻ. Tuy nhiên, giờ ông lo ngại rằng ông Trum sẽ không tiến hành cam kết mà ông đã hứa hồi tranh cử chức tổng thống.