Thương mại điện tử không biên giới: Từ đế chế Amazon lừng lẫy đến Tiki Việt Nam
 |
[Infographic] Alibaba sắp trở thành 'đế chế' lớn tại Đông Nam Á? |
|
Cuộc đua giữa hai 'gã khổng lồ' thương mại điện tử Alibaba và JD.com |
Thương mại di động có thể chạm 320 tỷ USD năm 2020
Theo tính toán từ Shopify – một trong 4 nhà sản xuất hệ thống thương mại điện tử (Ecommerce) trực tuyến lớn nhất thế giới cho biết, thị phần lĩnh vực này dự kiến sẽ tăng lên 11,9% so với con số 3,5% từ thập kỷ trước. Việc tăng trưởng nhanh cộng với thị phần tương đối thấp nghĩa là vẫn còn nhiều cơ hội cho người chơi mới vượt qua các tên tuổi trước đây. Ngoài ra, Shoptify ước tính thương mại di động đạt 161 tỷ USD vào cuối năm 2016 có thể nhảy vọt lên 319 tỷ USD vào năm 2020.
 |
| Top 10 thị trường thương mại điện tử lớn nhất. (Nguồn: Shopify.com) |
Theo McKinsey, 1,4 tỷ người sẽ gia nhập tầng lớp trung lưu toàn cầu vào 2020 và 85% đến từ khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Như vậy, các nhà bán lẻ sẽ sớm có lợi thế cạnh tranh để đáp ứng nhu cầu thị trường.
Năm 2017, theo Statista – hãng nghiên cứu thị trường của Đức,tổng lượng hàng hóa của các giao dịch thương mại điện tử dự kiến lên đến 7.660 tỷ USD, tăng trưởng hơn 30% so với năm 2013. Sự khác biệt về tăng trưởng gần như phù hợp toàn bộ số lượng giao dịch dự kiến trong thương mại điện tử B2C (trực tiếp từ doanh nghiệp đến khách hàng), ở mức 2.143 tỷ USD vào năm 2017.
Thương mại điện tử vượt biên giới
Cùng sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, thương mại điện tử nói chung đã dịch chuyển ra khỏi phương Tây.
Đế chế thương mại điện tử Amazon được biết đến có tổng cộng 13 thị trường bán lẻ, trong đó hai thị trường mới gia nhập là Brazil và Australia. Tập đoàn có khoảng 300 triệu khách hàng đến từ 180 quốc gia, và số người bán tham gia lên tới 172 nước bao gồm cả Việt Nam. Với lưu lượng truy cập toàn cầu khá lớn, các trang thương mại điện tử của Amazon thuộc top được truy cập nhiều nhất. Cùng với thị trường bán lẻ và bán hàng toàn cầu phát triển nhanh chóng, thống kê số lượng người bán quốc tế hiện chiếm 25% tổng doanh thu của Amazon.
Không riêng Amazon, Alibaba cũng muốn thâu tóm thị phần thương mại điện tử Đông Nam Á. Tập đoàn công nghệ Trung Quốc cho biết sẽ bơm 2 tỷ USD vào công ty con Lazada Group ở Singapore . Đại diện Alibaba từng nhận định Đông Nam Á là "một khu vực đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển toàn cầu của Alibaba". Năm ngoái, Alibaba cũng đã đầu tư vào công ty thương mại điện tử Indonesia Tokopedia.
Theo đó, Lazada đẩy mạnh việc xây dựng cơ sở hạ tầng (kho bãi, vận chuyển) khắp Đông Nam Á.
Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng tại khu vực này còn yếu kém. Các quốc gia như Việt Nam thường rơi vào tình trạng thiếu kho hàng cũng như phương tiện giao hàng tận nơi. Đối với những quần đảo như Indonesia và Philippines, việc vận chuyển là một thách thức, trong khi các thành phố lớn như Jakarta và Bangkok phải đối mặt với tình trạng tắc nghẽn giao thông trầm trọng.
Tại Việt Nam, Lazada sở hữu 7 kho hàng, với 5 kho đang được xây dựng. Hai kho hàng lớn nhất của hãng sẽ được bổ sung vào năm tới tại Hà Nội và TP HCM.
Hay như William Wrigley Jr., một trong những nhà sản xuất kẹo cao su lớn nhất thế giới hiện sở hữu 40% thị phần ở Trung Quốc.
 |
| (Ảnh minh họa) |
Cuộc chơi giữa "người cũ" và "kẻ mới"
Ngoài ra, Tiki cũng là một trong những nền tảng thương mại điện tử của Việt Nam được xây dựng nhằm đáp ứng nhu cầu mua sắm hàng hóa trực tuyến cho người tiêu dùng.
Thành lập từ tháng 3/2010, Tiki.vn cung cấp các sản phẩm thuộc 10 ngành hàng như sách, điện thoại – máy tính bảng, thiết bị số - phụ kiện số, điện gia dụng, văn phòng phẩm, đồ chơi và thời trang…
Theo giới thiệu trên website Tiki.vn, đơn vị này đã dẫn đầu cuộc bình chọn website thương mại điện tử được yêu thích nhất ECAWARD năm 2012.
Mô hình kinh doanh trước đây của Tiki.vn chủ yếu là B2C (Business to Customer), trực tiếp từ doanh nghiệp đến khách hàng). Khác với Lazada, các mặt hàng đều do Tiki nhập và bán cho khách hàng, nhằm đảm bảo chất lượng và giải quyết khiếu nại cho họ.
Tuy nhiên, Tiki sau đó cũng dần chuyển sang mô hình B2B2C (Business to Business to Customer) hợp tác với nhiều nhà cung cấp khác. Một trong những thách thức từ mô hình này là công ty có thể gặp khó trong việc đảm bảo chất lượng, giải quyết khiếu nại cho khách hàng.
Tháng 5/2016, Tiki nhận được khoản đầu tư 17 triệu USD từ Công ty Cổ phần VNG và đổi lấy 38% cổ phần, đưa giá trị công ty thương mại điện tử này đạt 45 triệu USD. Đáng nói, giá trị khoản đầu tư vào Tiki tính tới cuối năm 2017 chỉ còn 165,7 tỷ, giảm 218,7 tỷ so với giá trị đầu tư ban đầu.
Giữa tháng 1/2018, tập đoàn thương mại điện tử lớn thứ hai tại Trung Quốc – JD.com trở thành cổ đông lớn nhất của Tiki, chưa đầy hai tháng sau khi tập đoàn này tuyên bố “rót” 44 triệu USD cho nền tảng thương mại điện tử này vào tháng 11/2017.
 |
| Hình ảnh giao diện website của JD.com. (Nguồn: JD) |
Chủ tịch JD.com cho biết, Việt Nam là điểm nhấn quan trọng của tập đoàn trong khu vực Đông Nam Á. JD sẽ hỗ trợ Tiki về mảng nhà kho, hệ thống giao hàng cũng như công nghệ và thanh toán.
JD.com hiện là đối thủ chính của Tmall - trang web thuộc sở hữu của “gã khổng lồ” thương mại điện tử Alibaba. Tính đến cuối năm 2016, Tmall và JD.com lần lượt chiếm 56% và 25% thị phần thị trường thương mại điện tử B2C tại Trung Quốc, bỏ xa Suning, Vip, Amazon.cn... Tháng 5/2014, JD phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) tại sàn (NASDAQ: JD), huy động được 1,8 tỷ USD.
Tháng 8/2016, Shopee - sàn thương mại bán lẻ thuộc tập đoàn SEA (Singapore) cũng chính thức đổ bộ vào Việt Nam. Chỉ hơn 1 năm sau, SEA đã IPO trên sàn chứng khoán New York, đây là công ty công nghệ đầu tiên trong khu vực chào bán cổ phiếu trên (NYSE: SE).
Mới đây, tập đoàn này công bố báo cáo tài chính sơ bộ 3 tháng đầu năm 2018, lỗ gần 216 triệu USD, gấp 3 lần con số 2017.
Khi thị trường thương mại điện tử đang đón nhận các tên tuổi mới nổi, cuộc cạnh tranh thị phần càng trở nên khốc liệt. Hơn ai hết, các doanh nghiệp truyền thống cần tập trung vào việc tối ưu hóa trải nghiệm cho người dùng về sản phẩm dịch vụ của họ tại cửa hàng hoặc trên hệ thống thương mại điện tử để tạo sức thu hút mạnh mẽ đối với người tiêu dùng.
Xem thêm Tiki trước 2 ngã rẽ: IPO hay bán mình? |
