Thế giới mải mê với chiến sự và Fed, phớt lờ rủi ro lớn nhất của nền kinh tế toàn cầu

Xem nhẹ rủi ro

400 triệu người tại 45 thành phố trên khắp Trung Quốc đang bị phong tỏa hoàn toàn hoặc một phần. Tính chung, nhóm này đại diện cho khoảng 40% (tương đương 7.200 tỷ USD) trong tổng sản phẩm quốc nội (GDP) hàng năm của Trung Quốc, theo dữ liệu từ Nomura Holdings.

Các nhà phân tích đang gióng lên những hồi chuông cảnh báo. Họ cho rằng các nhà đầu tư đang chưa đánh giá đúng mức độ nghiêm trọng mà chiến lược “Zero COVID” của Trung Quốc gây ra cho nền kinh tế toàn cầu.

“Thị trường có thể vẫn đánh giá thấp ảnh hưởng của các đợt phong tỏa, bởi vì phần đông vẫn đang quan tâm tới xung đột quân sự giữa Nga và Ukraine, cũng như kế hoạch tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed)”, ông Lu Ting - nhà kinh tế cấp cao tại Nomura, bày tỏ.

Những tín hiệu báo động đỏ

Đáng báo động nhất là đợt phong tỏa kéo dài ở Thượng Hải, thành phố với 25 triệu dân và là một trong những trung tâm sản xuất - xuất khẩu hàng đầu của Trung Quốc, CNN cho hay.

Chính sách kiểm dịch gắt gao khiến người dân thiếu hụt lương thực, khó tiếp cận dịch vụ chăm sóc y tế và thậm chí có thông tin về việc vật nuôi bị giết hại. Lệnh phong tỏa cũng khiến cảng biển nhộn nhịp nhất thế giới tại Thượng Hải rơi vào tình trạng thiếu nhân lực.

Cho đến nay, cảng Thượng Hải về cơ bản vẫn đang bị ách tắc. Nguồn cung thực phẩm bị mắc kẹt trong những thùng container, sớm muộn chúng sẽ bị thối rữa nếu không kịp đến tay người tiêu dùng.

Cùng lúc, hàng hóa đang bị kẹt tại các nhà ga của cảng Thượng Hải trung binh 8 ngày trước khi được vận chuyển đến nơi khác. Con số này đã tăng tới 75% so với thời điểm đợt phong tỏa mới bắt đầu.

Thời gian lưu kho hàng xuất khẩu đã giảm xuống, nhưng chủ yếu là do không có container mới được gửi đến, nền tảng tư vấn chuỗi cung ứng project44 chia sẻ với hãng tin CNN.

Ngoài ra, các hãng hàng không đã hủy toàn bộ chuyến bay đến và đi Thượng Hải. Đồng thời, hơn 90% lượng xe tải hỗ trợ giao hàng hóa xuất nhập khẩu cũng hiện không hoạt động.

Theo số liệu thống kê năm 2021 của chính phủ, Thượng Hải hiện sản xuất khoảng 6% lượng hàng xuất của đất nước tỷ dân. Việc đóng cửa các nhà máy trong và xung quanh thành phố đang làm xáo trộn thêm chuỗi cung ứng.

Các nhà cung ứng của Sony và Apple tại và xung quanh Thượng Hải đều đang bị đình trệ. Quanta - nhà sản xuất máy tính xách tay theo hợp đồng lớn nhất thế giới, đồng thời là một đơn vị sản xuất MacBook, đã ngừng hoạt động hoàn toàn.

Nhà máy tại Thượng Hải chiếm khoảng 20% công suất máy tính xách tay của Quanta. Trước đó, công ty này ước tính có thể xuất xưởng khoảng 72 triệu chiếc trong năm nay. Ở diễn biến khác, Tesla cũng đã đóng cửa siêu nhà máy tại Thượng Hải, nơi cho ra khoảng 2.000 chiếc xe ô tô điện mỗi ngày.

Trong một tuyên bố ngày 15/4, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc cho biết họ đã cử một tổ chuyên môn đến Thượng Hải để nghiên cứu kế hoạch nối lại sản xuất tại 666 nhà máy trọng yếu trong thành phố.

Các giám đốc của Tesla hy vọng có thể được phép mở trở lại vào đầu tuần này, chấm dứt thời gian tạm ngừng sản xuất lâu nhất của nhà máy kể từ khi khánh thành năm 2019. Cho đến nay, sản lượng của gã không lồ xe điện đã hụt hơn 50.000 chiếc, theo Reuters.

 Những hệ lụy lâu dài 

Ông Michael Hirson, Giám đốc cấp cao tại hãng tư vấn Eurasia Group, cảnh báo: “Tác động của các lệnh phong tỏa lên Trung Quốc là rất lớn và ảnh hưởng lên nền kinh tế toàn cầu cũng rất đáng kể. Tôi nghĩ chúng ta sẽ phải đối mặt với nhiều biến động và gián đoạn kinh tế - xã hội trong ít nhất 6 tháng tới”.

Tình trạng trục trặc kéo dài đối với hoạt động sản xuất và vận tải của Trung Quốc có thể thúc đẩy một sáng kiến quan trọng của chính quyền Tổng thống Biden nhằm giảm sự phụ thuộc của Mỹ vào hàng hóa và chuỗi cung ứng của đất nước tỷ dân. Song, tham vọng của Washington đi kèm với những hậu quả kinh tế nghiêm trọng và ngay tức thì, CNN lưu ý.

Trong một báo cáo công bố hồi tuần trước, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đã cảnh báo về trường hợp xấu nhất khi các nền kinh tế toàn cầu bị chia cắt, một phần được thúc đẩy bởi chiến sự giữa Nga và Ukraine. Khi đó, GDP toàn cầu trong dài hạn có thể mất 5%.

Điều đó rất khó có thể xảy ra do mối quan hệ tài chính sâu sắc giữa Trung Quốc và Mỹ. Đầu tư vào thị trường trái phiếu và cổ phiếu song phương đạt 3.300 tỷ USD vào cuối năm 2020, theo dữ liệu từ Rhodium Group.

Ông Hirson cho hay: “Mỹ và Trung Quốc là những nền kinh tế có quan hệ mật thiết với nhau. Sự hội nhập đó không phải là điều sẽ dễ dàng bị đảo ngược vì nó sẽ cực kỳ tốn kém cho Mỹ lẫn nền kinh tế toàn cầu”.