Lý Gia Thành: Câu chuyện đầy cảm hứng của tỷ phú Châu Á

Lý Gia Thành phải tự lo gánh nặng về tài chính từ khi còn nhỏ sau khi gia đình ông chạy trốn sang Hong Kong từ miền Nam Trung Quốc trong thế chiến thứ II. Cha ông chết vì bệnh lao, ông Thành phải dừng việc học hành năm 16 tuổi và làm việc trong một nhà máy sản xuất nhựa.

Trong gần 4 năm Nhật chiếm Hong Kong, ông đã gửi khoảng 90% số tiền mình kiếm được cho mẹ. Ông Thành đã làm việc chăm chỉ ngay từ nhỏ, thường là 16 tiếng một ngày, bảy ngày một tuần và tốc độ được ông nói là vẫn giữ được cho đến khi ở tuổi 89.

Ông Thành cuối cùng trở thành nhân viên bán hàng xuất sắc nhất của nhà máy, được thăng chức làm giám đốc nhà máy ở tuổi 18.

Ông Lý Gia Thành sớm thể hiện mình là nhà lãnh đạo có tầm nhìn xa khi ông mở nhà máy đầu tiên vào năm 1950 ở tuổi 22. Nhà máy Cheung Kong Industries sản xuất tất cả các loại nhựa và đặc biệt nổi tiếng với sản phẩm hoa nhựa. Ông dự đoán, chất dẻo sẽ sớm trở thành ngành công nghiệp bùng nổ, tăng trưởng mạnh, và ông đã đúng.

Ông Thành đã thành công với Cheung Kong từ việc bắt đầu với 50.000 USD, nhưng không dừng lại ở đó, ông luôn sẵn sàng tìm hiểu các xu hướng công nghiệp mới. Ông cho rằng, tương quan giữa kiến thức và thành công trong kinh doanh là vô cùng gần gũi.

Mặc dù ông Lý Gia Thành bỏ học từ khi còn trẻ và chưa bao giờ nhận được bằng đại học, ông lại là người rất ham học hỏi, thành công của ông có đóng góp lớn từ khả năng tự học. Ông đã tự mình hoàn thành sổ sách kế toán của công ty Cheung Kong trong năm hoạt động đầu tiên, mặc dù trước đó chưa hề có kinh nghiệm gì về kế toán, tất cả chỉ từ sách giáo khoa.

Cùng với kiến thức và sự hiểu biết về các ngành công nghiệp, ông Thành coi lòng trung thành và danh tiếng là chìa khóa thành công. Trong một cuộc phỏng vấn với Forbes vào năm 2006, ông Thành cho biết “Bất cứ khi nào tôi nói “Yes” với một ai đó, nó chính là một hợp đồng”.

Vào năm 1956, ông Lý Gia Thành đã từ chối một đề nghị có thể đem về cho ông thêm 30% lợi nhuận từ việc bán hàng (thậm chí có thể cho phép ông có thể mở rộng nhà máy của mình) vì ông đã thỏa thuận bằng miệng với một đối tác khác. Ông vẫn giữ nguyên tắc trung thành của mình ngay cả khi mất tiền.

Giống như nhiều nhà đầu tư nổi tiếng, ông Thành thường mua khi người khác bán. Trong cuộc bạo động xảy ra tại Hong Kong năm 1967, ông đã đầu tư vào tài sản thành phố khi giá cả chao đảo.

Năm 1969, Hasbro ủy quyền cho nhà máy sản xuất nhựa tại Hong Kong của ông Lý Gia Thành để sản xuất búp bê Gl Joe xuất khẩu sang Mỹ.

Ông Thành đã có một chiến thắng vang dội vào năm 1979 khi mua quyền kiểm soát của Hutchison Whampoa từ ngân hàng HSBC Holdings với giá chưa bằng một nửa giá trị. Từ thương vụ này, ông trở thành người đầu tiên gốc Hoa sở hữu một công ty của người Anh tại Hong Kong kể từ năm 1800.

Mặc dù nổi danh trong lĩnh vực bất động sản, các công ty do ông Thành kiểm soát cũng nắm tới 70% lưu lượng cảng và hầu hết cá tiện ích điện, viễn thông tại Hong Kong. Ông cũng đang nắm cổ phần đa số tại Husky Energy, một công ty của Canada.

Ông Thành phân bổ tài sản của mình trên nhiều lĩnh vực công nghiệp, nhiều vùng lãnh thổ cho thấy việc ông không ngại ngần thử nghiệm những phương án kinh doanh mới.

Ông Thành thích dành “số tiền điên rồ” của mình vào các khoản đầu tư hơn là vật chất. Đồ dùng của ông nhiều khi không xa xỉ như khối tài sản mà ông đang sở hữu. Ông từng đeo chiếc đồng hồ hiệu Citizen giá 50 USD trong nhiều năm trước khi chuyển sang chiếc Seiko của Nhật giá 100 USD. Những năm gần đây, ông đeo một chiếc Citizen Eco Watch 400 USD nhằm nâng cấp tuổi thọ và độ bền của pin.

Năm 1996, con trai của ông – Vitor bị bắt cóc bởi một tên cướp biển nổi tiếng Trung Quốc “Big Spender” - Cheung Tze-keung. Ông Thành đã trả một khoản tiền chuộc 127,5 triệu USD để đưa con trai về. Tuy nhiên chính quyền Trung Quốc sau đó cũng đã bắt được nhóm cướp biển này.

Một thành công lớn khác của ông Lý Gia Thành là vào năm 1999 khi ông bán công ty điện thoại di động Orange cho tập đoàn Mannesmann AG của Đức với lợi nhuận đạt được 15 tỷ USD.

Chris Gent (trái), Tổng giám đốc của Vodafone Airtouch Plc bắt tay với đối tác của ông Mannesmann AG là Klaus Esser ở Duesseldorf ngày 3/2/2000.

Ông Thành sắp xếp khổi tài sản của mình một cách chiến lược để đảm bảo an toàn bất kể sự biến động của tình hình kinh tế. “Tôi không quá lạc quan khi thị trường tốt và cũng không quá bị quan khi thị trường đi xuống”.

Mặc dù nắm giữ nhiều cổ phiếu, nhưng sự tiết kiệm trong thời thơ ấu đã đem về cho ông Lý Gia Thành sự nghiệp như hiện tại. Ông áp dụng chính sách không nợ đối với các công ty của mình, tức là duy trì sử dụng nợ ít nhất có thể. Ông Thành tự mua bất động sản bằng cách sử dụng vốn của chính các công ty mình, nhằm duy trì nợ cá nhân bằng không.

Ông Thành không hoàn toàn là một người tiết kiệm như người ta thường thấy, thực tế ông sở hữu một căn biệt thự tại khu Vinh nước sâu tại Hong Kong trị giá 13 triệu bảng Anh.

Có lẽ một trong những yếu tố quan trọng nhất góp phần làm nên thành công của ông Thành như ngày nay chính là niềm đam mê đối với công việc. Từng chia sẻ với Forbes năm 2010, ông cho biết “Sự hưởng thụ duy nhất đối với tôi là làm việc chăm chỉ và kiếm được nhiều lợi nhuận hơn”.

Năm 2012, ông giao lại công ty nhựa Cheung Kong cho con trai cả Victor Li đồng thời cung cấp tiền cho con trai thứ hai Richard phát triển sự nghiệp của riêng mình, thời điểm đó ông không tuyên bố khi nào thì nghỉ hưu.

Tuy nhiên vào hôm thứ Sáu vừa qua, ông Thành đã tuyên bố chính thức nghỉ hưu để tập trung vào quỹ từ thiện của riêng mình, nơi ông gọi là “đứa con thứ ba”.

Ông hy vọng rằng Châu Á sẽ trở nên giàu có và nhiều người sẽ đi theo bước đi của ông trong hoạt động từ thiện. Ông cũng cam kết trích 1/3 giá trị của khối tài sản 35,4 tỷ USD cho hoạt động này.