Học cách làm chủ trước khi khởi nghiệp

Kỹ sư công nghệ khởi nghiệp từ giấc mơ bác sĩ

Những điều cần nhớ trước khi tự kinh doanh

Nhiều người cho rằng để khởi nghiệp trước hết nên làm việc để học hỏi kinh nghiệm. Trong ảnh là học viên nghề bếp trong giờ thực hành. Ảnh: Đăng Nam

Thực tế, nhiều người khi khởi nghiệp đã nhìn ra cơ hội nhưng khi bắt tay vào làm thì lại gặp vô số khó khăn, đặc biệt chưa thuyết phục được thị trường là sản phẩm của họ hữu dụng. Bà Vũ Nguyệt Ánh, người lập ra dịch vụ hẹn hò Rudicaf, chia sẻ rằng sáu năm trước bà đã mở công ty hẹn hò nhưng không được nhiều người đón nhận. Bà cho rằng xã hội lúc đó còn định kiến về lĩnh vực khá nhạy cảm này và vì chưa có kinh nghiệm trong marketing lẫn điều hành doanh nghiệp nên công ty phải dừng hoạt động. Sau nhiều năm, bà đã mở lại công ty nhưng xác định lĩnh vực hoạt động tương đối hẹp, đó là giúp các đôi nam nữ có thu nhập và học thức cao tìm thấy nhau.

Cụ thể, bà nhận thấy để phát triển một công ty thì ban đầu chỉ nên tập trung vào một bộ phận nhỏ của thị trường, sau đó mới phát triển thêm. Bà chỉ đi từng bước trong tiếp thị để khách hàng hiểu cũng như chú trọng đào tạo nhân viên. Đối với thị trường, bà đẩy mạnh việc thuyết phục tính lành mạnh của việc kinh doanh này vì trước đây đã có nhiều trang mạng tai tiếng trong việc mai mối. Đối với nhân viên, công ty phải đào tạo được lòng yêu nghề và có sự đãi ngộ xứng đáng cho họ.

Bà Ánh cho rằng, chỉ căn cứ trên mức lương thì chưa đủ giữ chân nhân viên mà người lãnh đạo phải đủ hiểu biết, thông cảm và tạo được động lực cho nhân viên hiểu rằng công việc mình làm đang đóng góp cho xã hội. Theo bà, người mới tốt nghiệp nên đi làm sau khi ra trường để lấy kinh nghiệm trước khi khởi nghiệp.

Học từ sai lầm

Ông Lê Đăng Khoa, đồng sáng lập công ty hoa 38 Degree Flower, cho biết người còn trẻ khi khởi nghiệp cần trải nghiệm và đón lấy các cơ hội lẫn thách thức nếu không sẽ không có bài học cho tương lai. Từ việc nhìn thấy tiềm năng bị bõ ngõ của thị trường hoa xuất khẩu, sau nhiều lần cải thiện chất lượng, ông Khoa nói chính việc điều hành công ty, tìm giải pháp để vận dụng các cơ hội đã là một cách học hỏi kinh nghiệm.

Còn ông Nguyễn Thanh Mỹ sau thời gian làm việc ở Canada, trở về Việt Nam đã thành lập chuỗi công ty Rynan chuyên kinh doanh và sản xuất các sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao. Theo ông, khi khởi nghiệp doanh nghiệp phải có cái nhìn khác và mới mẻ để phù hợp nhu cầu của người tiêu dùng và xã hội đang tiến triển từng ngày. Kinh nghiệm để điều hành kinh doanh của ông là những kinh nghiệm có được từ cái sai không chỉ của mình mà có thể là từ của người khác, làm tốt cái chưa tốt và làm việc có ý nghĩa để tạo ra chuỗi giá trị trong kinh doanh.

Ông Mỹ cũng cho biết, chẳng hạn trong nông nghiệp, ông nhận thấy những điều nhà nông hiện nay chưa làm tốt đó là còn canh tác nhỏ lẻ, chưa quan tâm đến môi trường, chưa quan tâm tới sức khỏe người tiêu dùng lẫn người làm nông, quy trình chế biến phân phối chưa được tối ưu hóa. Những vấn đề này làm cho người nông dân thêm cơ cực trong khi người tiêu dùng phải sử dụng các sản phẩm kém chất lượng với giá cao.

Vì vậy, khi lấy bằng tiến sĩ về khoa học năng lượng và vật liệu, ông đã thành công khi trở về miền tây để phát triển sự nghiệp. Vận dụng tối ưu hóa vụ mùa trồng lúa, ông nuôi vịt trên đồng theo mùa. Trước kia nông dân phải gieo hạt và bón phân riêng, nay ông kết hợp chung một lần. Ông cũng sử dụng các ứng dụng công nghệ để lượt bớt thao tác trong canh tác, đồng thời liên kết chặt chẽ từ đầu vào, sản xuất và đầu ra khép kín để tiết kiệm chi phí.

Vốn có phải là vấn đề?

Khi không có nguồn vốn dồi dào, người khởi nghiệp luôn phải tính toán cẩn thận để không mất chi phí vô lý. Có những dự án khởi nghiệp đầu tư ban đầu rất nhiều nhưng không phải lúc nào cũng có thể lấy ngay lại vốn. Tối ưu hoá chi phí rất quan trọng để không phải đầu tư lãng phí, nên ông Mỹ cho rằng công nghệ 4.0 rất cần thiết trong khởi nghiệp, có thể tận dụng những thứ sẵn có như Internet và điện thoại.

Cụ thể, trước kia nông dân kiểm soát quy trình tưới tiêu và xịt thuốc trừ sâu không hiệu quả mà còn có nguy cơ gây hại môi trường. Để khắc phục, người trồng cần có hệ thống kết nối công nghệ cho các công đoạn này, chẳng hạn như việc dùng điện thoại di động để điều khiển hệ thống tưới tiêu và canh tác. Sự thay đổi này không tốn nhiều chi phí đầu tư và mang lại hiệu quả cao.

Hiện nay, nhiều nhà đầu tư đón đầu các kiểu kinh doanh có lợi nhuận cao bằng cách xem xét các dự án khởi nghiệp của người khác. Thông qua nhiều hình thức gọi vốn, các dự án có thể nhận đầu tư từ các nhà đầu tư nhiều kinh nghiệm, chỉ cần họ có ý tưởng kinh doanh tốt, kế hoạch vững chắc, chứng minh được nội lực của công ty và tiềm năng sinh lời.