Gửi tiết kiệm có lợi hơn tham gia Bảo hiểm xã hội?

Với những quyền lợi trước mắt, nhiều người cho rằng gửi tiết kiệm hoặc mua bảo hiểm thương mại có lợi hơn tham gia BHXH. Nhưng họ chưa tính đến độ an toàn và bền vững khi tham gia các loại hình này.

gui tiet kiem co loi hon tham gia bao hiem xa hoi

Gửi tiết kiệm có lợi hơn tham gia Bảo hiểm xã hội? (ảnh minh hoạ)

Ông Vũ Quang Thọ - Viện trưởng Viện công nhân công đoàn (Tổng LĐLĐ Việt Nam) cho biết: “Tôi cũng đã được nghe nhiều người lao động nói như vậy. Chính tôi cũng đã giải thích cho họ là tính an toàn của BHXH cao hơn và đây là phương án dài hơi. Còn tiết kiệm thì giải quyết vấn đề trước mắt, độ an toàn không cao bằng”.

Liên quan đến những băn khoăn của người tham gia BHXH, ông Đỗ Ngọc Thọ - Phó trưởng ban thực hiện chính sách BHXH (BHXH Việt Nam) cho rằng: Thời gian qua, có lẽ để thu hút khách hàng nên trên các trang mạng xã hội đưa ra thông tin về việc so sánh giữa tham gia BH nhân thọ và gửi tiết kiệm với tham gia BHXH để hưởng lương hưu.

Ông Đỗ Ngọc Thọ phân tích: Khi so sánh chúng tôi thấy, BHXH hoạt động phi lợi nhuận, còn bảo hiểm nhân thọ hay gửi tiết kiệm là nhằm sinh lời. Tiền lời, hoa hồng cho đại lý rất lớn, trong những năm đầu từ 20-25% sau đó giảm dần thì cũng vẫn là 5%. “Tiền chi hoa hồng đó lấy ở đâu? Tôi cho rằng, số tiền đó phải lấy một phần từ tiền đóng góp của người tham gia. Trong khi Quỹ BHXH được Nhà nước bảo hộ, còn các quỹ kinh doanh bảo hiểm hoặc ngân hàng đều có thể phá sản, người dân có thể mất trắng” – ông Đỗ Ngọc Thọ lưu ý.

Có thể người dân thấy hàng tháng, bảo hiểm nhân thọ hoặc gửi tiết kiệm thì đều có lãi. Thế nhưng, tiền gốc gửi tiết kiệm vài chục năm sau giá trị giảm rất nhiều. Cách đây không lâu, báo chí đưa ra những trường hợp có sổ gửi tiết kiệm giá trị bằng một căn nhà nhưng giờ thì bằng 3 tô phở.

“Khác biệt lớn là tiền đóng BHXH được bảo toàn và tăng trưởng, khi đến tuổi nghỉ hưu, giải quyết chế độ, tiền đóng góp thời gian ban đầu không phải là 1 đồng nữa mà là nhiều đồng. Trong thời gian hưởng lương hưu, người hưởng lương được hưởng bảo hiểm y tế, chữa bệnh bình đẳng với mọi người. Gần như năm nào chính phủ cũng tăng lương hưu. Từ 2003 đến nay, mức tăng lương hưu so với 2002, mức tăng lương hưu xấp xỉ 7,5-9,3 lần. Khi người hưởng qua đời thì thân nhân vẫn được chi trả một khoản trợ cấp bằng 10 lần mức lương cơ sở (13 triệu đồng), và thân nhân đủ điều kiện được hưởng chế độ tử tuất (hàng tháng hoặc một lần)” – đó là những lợi ích khi tham gia BHXH mà ông Đỗ Ngọc Thọ chỉ ra.

Cơ quan BHXH cũng đã có so sánh chi tiết giữa gửi tiết kiệm và tham gia BHXH để hưởng lương hưu. Những tham số thực tế như điều chỉnh giá tiêu dùng, lãi suất gửi tiết kiệm của ngân hàng, tốc độ điều chỉnh tăng lương hưu bình quân… “Bất luận trong trường hợp nào thì quyền lợi BHXH lớn hơn gửi tiết kiệm rất nhiều. Số tiền tham gia càng lớn thì số hưởng cũng cao hơn rất nhiều. Phụ nữ cũng được hưởng tỷ lệ cao hơn khi so sánh cùng độ tuổi, cùng thời gian đóng với nam giới” – ông Đỗ Ngọc Thọ khẳng định.

Đồng thời, ông Thọ cũng nhấn mạnh: “Nếu người dân chỉ có điều kiện tham gia một loại hình thì tôi nghĩ nên tham gia BHXH thì hữu ích và thông minh nhất”.

Cách nào để tăng người tham gia BHXH?

Ông Vũ Quang Thọ cho rằng, với thị trường lao động Việt Nam thì nên chia thành nhiều gói tham gia BHXH để thu hút lao động hợp đồng ngắn hạn.

Là cơ quan tổ chức thực hiện, ông Đỗ Ngọc Thọ cho biết: BHXH Việt Nam phải thực hiện theo qui định, không thể tự ý giảm hoặc tăng. Trong việc xác định mức đóng, chắc chắn trong khi hoạch định chính sách thì các nhà hoạch định đã tính toán cụ thể để đảm bảo trong cân đối đóng – hưởng.

Tuy nhiên, với bảo hiểm tự nguyện, do hạ sàn thu nhập làm căn cứ đóng, người dân khi tham gia BHXH hoàn toàn có thể lựa chọn mức thu nhập làm căn cứ đóng để tham gia. Hiện nay, phương thức đóng linh hoạt từ 1-3-6-12 tháng, đóng 1 lần cho nhiều năm về sau, đóng cho những năm còn thiếu… Người dân có thể căn cứ vào điều kiện, khả năng kinh tế của mình để lựa chọn tham gia, theo mức cao hay thấp hay cách thức đóng.

Quan điểm cá nhân, ông Đỗ Ngọc Thọ cho rằng, Nhà nước cần tạo cú huých đủ mạnh để cuốn hút người dân tham gia BHXH, có nghĩa sự hỗ trợ của Nhà nước lớn hơn, nhiều người tham gia hơn để nhiều người có lương hưu hơn thì sau này Nhà nước sẽ giảm được chi phí cho trợ cấp người cao tuổi như hiện nay.

“Chúng ta đầu tư bây giờ sẽ gặt hái về sau, hướng này có lợi hơn. Đây là các giải pháp chủ động, còn sau này chi trả như thế người ta gọi là các giải pháp bị động.

Nhìn sang BHYT thì thấy ngay là diện bao phủ tăng rất nhanh, trong đó có nguyên nhân nhà nước hỗ trợ rất nhiều. Ở đây, vấn đề người dân nhìn thấy việc được cái gì đó thì kích thích tham gia hơn” – ông Đỗ Ngọc Thọ nói.