Chuyên gia: xây 14 nhà máy nhiệt điện ở ĐBSCL là quá nhiều

Trao đổi tại hội thảo nằm trong khuôn khổ “Tuần lễ năng lượng tái tạo Việt Nam 2017” được tổ chức tại Cần Thơ hôm 24-8, PGS-TS Nguyễn Minh Duệ, Chủ tịch hội đồng khoa học năng lượng thuộc Hiệp hội năng lượng Việt Nam (VEA) nói rằng, số lượng 14 nhà máy nhiệt điện đã và sẽ được đầu tư ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là quá nhiều.

chuyen gia xay 14 nha may nhiet dien o dbscl la qua nhieu

Trong ảnh là nhà máy nhiệt điện than Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh. Ảnh: Trung Chánh.

Theo ông Duệ, các nhà máy nhiệt điện ở ĐBSCL có công suất rất lớn, cái nhỏ nhất là 600 MW và lớn nhất là 2.000 MW, tức gần bằng công suất nhà máy thủy điện Sông Đà (2.400 MW). “Tính tổng cộng lại thì thấy 14 nhà máy nhiệt điện ở ĐBSCL có công suất gần 20.000 MW. Theo ý kiến cá nhân tôi, đây là một kịch bản rất không bền vững”, ông nói.

Giải thích cho nhận định này ông Duệ nói nguồn than trong nước đang ngày càng cạn kiệt và các nhà máy nhiệt điện sẽ phải phụ thuộc vào nguồn than nhập khẩu, trong khi hiện nay các hợp đồng về nhập khẩu than chưa có bên cạnh những hạn chế trong vấn đề hạ tầng cảng tiếp nhận than.

“Trước kia than có giá 40 đô la Mỹ/tấn, dần dần lên 60 đô la Mỹ và giá than sẽ còn tiếp tục tăng”, ông Duệ nhận định. Theo ông giá than tăng sẽ khiến chi phí sản xuất điện của các nhà máy nhiệt điện tăng theo và giá điện cũng sẽ được đẩy lên cao.

Ông Duệ chỉ ra một thách thức khác cũng rất lớn. Đó là vấn đề ô nhiễm môi trường do các nhà máy nhiệt điện gây ra.

Từ những vấn đề trên, ông Duệ nêu câu hỏi: “Với tình hình phát triển nhiệt điện nhiều như vậy, ĐBSCL nên chăng kiến nghị với Chính phủ điều chỉnh Sơ đồ Quy hoạch phát triển điện 7 trong phát triển điện đối với ĐBSCL?”

Liên quan vấn đề này, ông Trần Hữu Hiệp, Ủy viên chuyên trách của Ban chỉ đạo Tây Nam bộ cho rằng, Thủ tướng là người phê duyệt Quy hoạch điện 7 và Quy hoạch điện 7 điều chỉnh nên chỉ có Thủ tướng mới giải đáp được vấn đề nêu ra ở trên.

Tuy nhiên, từ góc độ nghiên cứu khoa học, ông Hiệp cho rằng, đã có Quy hoạch điện 7 và sau đó là Quy hoạch điện 7 điều chỉnh thì rõ ràng có thể điều chỉnh được. Ông lấy ví dụ, với định hướng phát triển Bạc Liêu thành một trung tâm tôm sạch, thì rõ ràng dự án nhiệt điện Cái Cùng đã được đưa ra khỏi danh mục đầu tư nhiệt điện.

Ông Hiệp nói rằng, nếu khu vực ĐBSCL nỗ lực, có cơ sở phát triển được năng lượng tái tạo, thì không có lý do gì không giảm bớt nhiệt điện.

Trước đó, tại hội thảo này, ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm năng lượng thuộc Viện năng lượng của Bộ Công Thương khẳng định, Việt Nam có tiềm năng rất lớn trong phát triển năng lượng tái tạo.

Dẫn chứng cho điều này, theo ông Tuấn, về mặt lý thuyết, Việt Nam có thể phát triển đến 9,1 triệu MW năng lượng tái tạo, cao hơn rất nhiều so với tổng công suất của toàn bộ hệ thống điện Việt Nam tính đến năm 2016 là hơn 41.000 MW. Trong đó, điện sinh khối (được sản xuất từ rơm, rạ, trấu…) có thể phát triển đến trên 15.000 MW; khí sinh học trên 177.200 MW; rác thải là hơn 9.000 MW; năng lượng gió là gần 2,1 triệu MW và năng lượng mặt trời là gần 6,8 triệu MW.

Tiềm năng tuy rất lớn, nhưng trên thực tế, hiện trạng phát triển năng lượng tái tạo của Việt Nam vẫn còn rất hạn chế. Cụ thể, theo ông Tuấn, tính đến cuối năm 2016, chỉ có 159 MW điện gió được nối lưới điện và điện mặt trời chỉ mới đầu tư được 6 MW, trong đó, chỉ có 0,18 MW được đấu nối vào lưới điện; năng lượng điện khí sinh học chỉ trên 2,5 MW.

Như vậy, để phát triển năng lượng tái tạo trong bối cảnh muốn giảm nhiệt điện ở ĐBSCL, như đề xuất của ông Duệ, cần phải nghiên cứu và có giải pháp về vấn đề vốn, đầu tư, công nghệ, thị trường mua bán điện, cho phát triển năng lượng tái tạo. “Nhất thiết, chúng ta phải suy nghĩ để đưa ra giải pháp trong vấn đề phát triển năng lượng tái tạo ở ĐBSCL để thay thế nhiệt điện”, ông nhấn mạnh.