Chuyện cổ tức của ngân hàng
Mới đây, Ngân hàng Vietinbank đã trình cổ đông kế hoạch lợi nhuận trước thuế 2017 chỉ tăng khoảng 3%, tương đương 8.800 tỷ đồng; tỷ lệ chi trả cổ tức từ 5 - 7% vốn điều lệ, trả bằng tiền mặt.
Mặc dù vậy, Vietinbank vẫn là điểm sáng về cổ tức khi trả bằng "tiền tươi thóc thật". Các ngân hàng khác như ACB, VPBank, VIB… nếu có chia cổ tức cũng đều bằng cổ phiếu, thậm chí còn không chia cổ tức.
Mùa đại hội đồng cổ đông năm nay, câu hỏi vì sao thu nhập trên mỗi cổ phần của ngân hàng thấp, chia cổ tức thấp hoặc không chia cổ tức tiếp tục được đặt ra với lãnh đạo nhiều ngân hàng. Và câu trả lời chung nhất là “trong bối cảnh hiện nay lợi nhuận cao chưa hẳn là tốt, mà quan trọng là lợi nhuận thực sự, lợi nhuận bền vững”. Ðể có được điều này, ngân hàng cần phải phân loại nợ xấu đúng với quy định, trích lập dự phòng rủi ro đầy đủ.
Cổ tức là chuyện của cổ đông mỗi doanh nghiệp, nhưng với ngân hàng lại khác. Từ ba năm trước, các ngân hàng đã không được chủ động chia cổ tức. Trước khi đưa ra mức cổ tức đề xuất tại đại hội đồng cổ đông, ngân hàng phải trình Ngân hàng Nhà nước cho ý kiến về cổ tức và đã có nhiều ngân hàng bị “tuýt còi” về việc này hoặc bị yêu cầu điều chỉnh giảm. Chẳng hạn, Ngân hàng VIB có năm đề xuất mức chia cổ tức 11%, nhưng sau đó bị yêu cầu giảm xuống 9% bằng tiền.
Việc chia cổ tức bằng cổ phiếu cũng là giải pháp Ngân hàng Nhà nước khuyến khích trong bối cảnh các tổ chức tín dụng cần tăng vốn để gia tăng năng lực tài chính và tăng hệ số an toàn vốn tối thiểu (CAR) theo các quy định mới. Ðó là chưa kể các ngân hàng còn phải tuân thủ các mục tiêu đảm bảo an toàn vốn theo các chỉ tiêu quản trị với các đối tác quốc tế và mở rộng kế hoạch kinh doanh.
Các ngân hàng đang đứng trước sức ép tăng vốn tự có, nâng cao năng lực tài chính, nhưng trong bối cảnh giá cổ phiếu ngân hàng chưa bứt phá lên mức trên mệnh giá, việc phát hành cho cổ đông hiện hữu bằng mệnh giá không khả thi.
Việc phát hành riêng lẻ ở thời điểm này cũng không dễ dàng khi kinh doanh ngân hàng không còn là “miếng bánh dễ xơi”. Do đó, có đồng lợi nhuận nào, ngân hàng sẽ giữ lại để tái đầu tư hoặc tăng vốn bằng cổ phiếu nhằm ngăn ngừa tiền chảy ra khỏi hệ thống.
Với thị giá cổ phiếu ngân hàng đang ở mức thấp, việc chia cổ tức bằng cổ phiếu có thể không được cổ đông hoan nghênh, nhưng về lâu dài, nếu hoạt động ngân hàng cải thiện tốt, giá cổ phiếu tăng, việc chia cổ tức bằng cổ phiếu sẽ mang lại giá trị cao hơn nhiều cho cổ đông.
Có nhiều yếu tố để nhìn nhận về tương lai cổ phiếu ngân hàng, trong đó, ẩn số lớn nhất là nợ xấu. Giới phân tích cho rằng, khi nào tỷ lệ nợ xấu thực sự giảm về mức 3% thì “sức khỏe” của hệ thống ngân hàng tương đối lành mạnh.
Cách tính nợ xấu của các ngân hàng, theo yêu cầu và giám sát của Ngân hàng Nhà nước đang ngày một nghiêm ngặt hơn, cho phép kỳ vọng về những con số chính xác.
