Chính phủ nhiều nước châu Á 'chật vật' vì giá dầu tăng

	Cuộc chiến dầu mỏ giữa Mỹ - Trung Đông tại châu Á ngày càng khốc liệt
	Giá dầu tiếp tục tăng nhờ OPEC thúc đẩy cam kết giảm sản lượng

Với những cuộc bầu cử quan trọng sắp diễn ra tại một số quốc gia, các chính phủ đã phải chịu áp lực không nhỏ nhằm tăng trợ cấp nhiên liệu hoặc cắt giảm thuế để bù đắp sự ảnh hưởng của giá dầu đến cuộc sống hàng ngày.

Được thúc đẩy bởi tăng trưởng kinh tế toàn cầu và sự hợp tác giảm sản xuất của các quốc gia xuất khẩu, giá dầu thô tiêu chuẩn Dubai tại Châu Á hiện ở trên mức 60 USD/thùng, gấp 2 lần mức giá được ghi nhận trong 2 năm trước là 30 USD.

Một trạm xăng tại Ấn Độ.

Tại Ấn Độ, hầu như giá dầu tăng hàng ngày đã có tác động đáng kể đến cuộc sống của người dân nơi đây. Để giảm áp lực đối với người tiêu dùng, bộ dầu khí Ấn Độ đã yêu cầu Bộ trưởng Tài chính của quốc gia này là ông Arun Jaitley giảm thuế tiêu thụ đặc biệt với giá xăng ô tô, khi ông trình bày về ngân sách cho năm tài khóa 2018 - 2019 hôm thứ Năm (1/2).

Theo ông Sunil Kumar Sinha, chuyên gia kinh tế tại phòng Ratings & Research chuyên về Ấn Độ của Fitch Group, giá dầu tăng sẽ ngay lập tức tác động tới lạm phát, đồng thời giá bán lẻ xăng dầu và diesel sẽ trở thành một vấn đề chính trị. Nguyên nhân vì người tiêu dùng sẽ bắt đầu phàn nàn và gây áp lực lên chính phủ để làm gì đó.

Tập đoàn dầu khí Ấn Độ, một nhà bán lẻ xăng dầu thuộc sở hữu nhà nước, đang bán 1 lít xăng với giá trên 72 rupee (tương đương 1,13 USD) tại các cửa hàng ở Delhi, và hơn 80 rupee tại Mumbai, cả hai đều là mức giá cao nhất kể từ mùa hè năm 2014. Một nhiên liệu phổ biến khác là dầu diesel hiện ở mức cao kỷ lục, gần 64 rupee/lít ở Delhi và gần 68 rupee ở Mumbai.

Chính quyền của Thủ tướng Narendra Modi nhận thức sâu sắc tình hình này. Việc giảm tiêu thụ xăng xe cộ từ cuối năm ngoái dự kiến sẽ làm giảm thu nhập thuế ở cấp tiểu bang.

Và điều này có thể sẽ ảnh hưởng đến ngân sách của chính phủ trung ương vì họ hứa sẽ đền bù cho bất kỳ khoản lỗ nào trong 5 năm đầu đối với thuế hàng hoá và dịch vụ, được áp dụng vào tháng 7/2017, tại các chính quyền địa phương.

Giá nhiên liệu tăng có thể hạn chế chi tiêu của người tiêu dùng Ấn Độ. Ảnh: Reuters.

Còn tại Indonesia, tính đến đến thời điểm này, ảnh hưởng của việc giá dầu tăng đã dịu đi. Theo Nikkei Asia Review, gần một nửa lượng nhiên liệu bán trên thị trường quốc gia này được trợ cấp.

Theo báo cáo được Cục Thống kê Indonesia công bố hôm 1/2, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã tăng 0,62%, so với mức tăng 0,71% trong tháng 12. Tuy nhiên, những con số này cho thấy các doanh nghiệp nhà nước đang phải chịu nhiều gánh nặng.

Các doanh nghiệp nhà nước tại Indonesia ít khi phàn nàn về các chính sách của chính phủ. Vì vậy, khi Pertamina, công ty dầu khí của quốc gia này, tháng 11 cho biết họ đã mất khoảng 1 tỷ USD lợi nhuận trong giai đoạn tháng 1 - 9 do quyết định không tăng giá xăng của chính phủ. Đây là dấu hiệu cho thấy tình hình đang trở nên nghiêm trọng. Chính sách cải cách mang tính dấu ấn của Tổng thống Joko Widodo nhằm loại bỏ trợ cấp xăng dầu, chuyển sang đầu tư vào lĩnh vực khác như cơ sở hạ tầng và giáo dục, đã bắt đầu ảnh hưởng tới lợi nhuận của Pertamina, trong bối cảnh giá dầu thế giới tăng cao.

Tại thời điểm giá dầu thấp, ông Widodo không vấp phải trở ngại nào đối với chính sách của mình, song hiện giá dầu đã tăng trở lại và có lẽ mọi chuyện sẽ khác. Indonesia sẽ tiến hành bầu cử tổng thống vào tháng 4/ 2019, việc giá dầu tiếp tục tăng sẽ là đòn chí mạng đối với cuộc bầu cử của ông, và kết quả là Pertamina sẽ phải gánh thêm nhiều khoản chi nữa.

Duy trì giá xăng đã giúp kiềm chế lạm phát, cho phép ngân hàng trung ương cắt giảm lãi suất chính sách hai lần trong năm ngoái. Tuy nhiên các chuyên gia kinh tế cảnh báo, nếu tiếp tục như vậy lợi nhuận của Pertamina có thể cản trở sự phát triển của các dự án quy mô lớn của công ty và làm tổn thương nền kinh tế Indonesia trong dài hạn.

Ông Arief Budiman, Giám đốc tài chính của Pertamina, cho biết công ty cần đầu tư 50 tỷ USD trong 5 năm tới để phát triển các mỏ dầu và nhà máy lọc dầu.

"Vấn đề là, ai sẽ là người chi", ông nói thẳng thắn trong một cuộc hội thảo về cơ sở hạ tầng hồi tháng 9.

Tại Malaysia, các phương tiện truyền thông địa phương đã cho thấy có khả năng chính trợ cấp nhiên liệu sẽ được áp dụng trở lại. Trước đó, chính sách này đã bị loại bỏ vào tháng 12/2014. Giá tiêu dùng tại Malaysia tăng 3,5% trong tháng 12/2017, chủ yếu là do chi phí nhiên liệu tốn kém. Ngân hàng Negara Malaysia hôm 25/12/2017 đã quyết định tăng lãi suất lên 3,25% từ mức hiện tại 3%, mức tăng lần đầu tiên trong vòng 3,5 năm.

Mặc dù vậy, những khủng hoảng tại châu Á có thể sẽ sớm chấm dứt, nếu các chuyên gia phân tích tại Barclays dự đoán đúng.

Các chuyên gia phân tích lưu ý đến những yếu tố có thể ảnh hưởng tới đà tăng của giá dầu như sự cải thiện về cường độ tiêu thụ năng lượng, cho phép các nền kinh tế công nghiệp tiêu tốn ít hơn 10% năng lượng trong ngày hôm nay trên một đơn vị GDP so với năm 2010. Ngoài ra, giá dầu cao hơn khuyến khích việc khai thác dầu bổ sung ở những nơi khác.

"Không tính kịch bản tình hình sản xuất giảm tại Venezuela trở nên nghiêm trọng hơn dự đoán, chúng tôi dự đoán giá dầu trong quý I sẽ ở mức cao nhất trong năm nay”, các chuyên gia phân tích cho biết.