Cá tra 'quá sức' với 2 tỷ USD?
Doanh nghiệp cá tra nào trụ vững trước 'cơn bão' thuế chống bán phá giá? | |
Mỹ áp thuế cao kỷ lục với cá tra Việt Nam, VASEP tính khiếu kiện |
Giữa năm 2017, cá tra bất ngờ tăng giá chóng mặt từ 24.000-25.000 lên gần 30.000 đồng/kg và xác mức kỷ lục hơn 31.000đồng/kg nhưng muốn mua cũng không phải dễ, với mức giá này người nuôi "bỏ túi" vài tỷ đồng/ha. Giá cá tra giống cũng lập mức cao nhất trong lịch sử khi mà 3 tháng đầu năm 2018 lên đến 64.000 – 75.000 đ/kg đối với cỡ 30 con/kg và 70.000 – 81.000 đ/kg đối với cỡ 50 con/kg, gấp đôi so với đầu năm 2017.
Xuất khẩu cá tra năm 2018 đặt mục tiêu 2 tỷ USD. |
Cá tra trở lại thời "vàng son"
Theo số liệu từ Tổng cục Thủy sản năm 2017, diện tích mặt nước thả nuôi cá tra đạt 5.230 ha, sản lượng đạt hơn 1,2 triệu tấn tăng 5,1% so với năm 2016.
Theo Hiệp hội cá tra Việt Nam (Vinapa): Hiện nay, Việt Nam có khoảng 200 doanh nghiệp xuất khẩu cá tra đến khoảng 138 thị trường. Trong đó, các khối thị trường dẫn đầu là Mỹ, EU, Trung Quốc, ASEAN, Canada, Trung Đông, Nhật Bản.
Năm 2017, thị trường xuất khẩu cá tra cũng gặp khá nhiều thách thức như: Thị trường Hoa Kỳ thực thi đầy đủ quy định của Nông trại (Farm bill) từ 1/8 tất cả các lô hàng cá tra xuất sang Mỹ sẽ phải đưa về các kho được chỉ định sẵn để kiểm tra trước khi được đưa về kho của doanh nghiệp và bán ra thị trường.
Ở thị trường Liên minh Châu Âu (EU), cá tra phải cạnh tranh gay gắt với các loài cá thịt trắng bản địa (cá tuyết, cá Alaska pollock,…), cá biển khác: cá ngừ, cá hồi. Cá tra còn bị truyền thông một số nước EU bôi xấu hình ảnh, ảnh hưởng tới doanh số tiêu thụ.
Với những khó khăn trên, xuất khẩu cá tra vào hai thị trường lớn là Mỹ giảm 11% và EU giảm hơn 22% nhưng bù lại thị trường Trung Quốc - Hồng Kông tăng gần 34% và chiếm 23% tổng kim ngạch, vượt qua Mỹ trở thành thị trường nhập khẩu cá tra lớn nhất. Đồng thời các thị trường khác như Asean, Brazil, Mexico, Arab Saudi tăng mạnh đã góp phần đưa kim ngạch xuất khẩu đạt 1,78 tỷ USD, tăng 4,3% so với năm 2016, đóng góp 21,45% vào giá trị xuất khẩu của ngành thủy sản.
Nhiều thách thức cho cú "vượt vũ môn"
Thứ trưởng Tám cho biết: thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về việc xây dựng phương án tăng trưởng, Bộ NN&PTNT đã giao Tổng cục Thủy sản xây dựng kế hoạch tăng trưởng năm 2018 với các chỉ tiêu tăng trưởng ngành thủy sản năm 2018 dự kiến đạt 10 tỷ USD (tăng 17,9% so với năm 2017). Vì vậy, mục tiêu kim ngạch xuất khẩu cá tra năm 2018 cần đạt khoảng 2 - 2,2 tỷ USD. Để hoàn thành mục tiêu trên thì sản lượng nuôi cần đạt trên 1,3 triệu tấn, sản xuất trên 2,2 tỷ con cá giống.
Ông Nguyễn Ngọc Oai, Quyền Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản Việt Nam lo lắng: “Mục tiêu xuất khẩu trên 2 tỷ USD đối với ngành cá tra là khá cao vì lâu nay ngành này chỉ quanh quẫn ở mức 1,6-1,8 tỉ USD". Cùng quan điểm trên, Giám đốc Công ty cổ phần thủy sản Trường Giang (Đồng Tháp)- Ong Hoàng Văn cho rằng: Nếu không đẩy mạnh diện tích thả nuôi mới ngay bây giờ thì trong 3 tháng nữa hàng loạt nhà máy sẽ không còn nguyên liệu để chế biến.
Ông Dương Nghĩa Quốc, Chủ tịch Vinapa nhận định: thách thức lớn nhất của ngành cá tra hiện nay là nguồn con giống đạt chất lượng không đủ đáp ứng. Theo phân tích của ông, hiện nay thả 3 con cá giống chỉ thu được 1 con cá thịt dẫn đến chi phí nuôi trồng tăng rất cao. Nếu giá cả đầu ra không tăng tương xứng thì rủi ro thua lỗ khó tránh khỏi. Mặt khác, để có 2 tỷ con cá giống đủ cung cấp cho hơn 5.000 ha ao nuôi thì cần đến 25-26 triệu con cá bột. Đây là một áp lực không nhỏ với số lượng đàn cá bố mẹ còn rất hạn chế như hiện nay.
Để tháo gỡ khó khăn này, ngoài sự chủ động, nỗ lực từ phía doanh nghiệp, ông Quốc đề nghị, nhà nước phải quy hoạch vùng nuôi cụ thể vì lâu nay ta chỉ quy hoạch trên giấy; các Viện nghiên cứu phải bảo tồn gene cá tra và cung cấp cá tra bố mẹ chất lượng để các hộ nuôi ương tạo cá giống đạt chất lượng, đủ đáp ứng. Đồng thời, các ngành chức năng cũng cần đẩy mạnh kiểm tra chấn chỉnh lĩnh vực cung cấp thức ăn, thuốc thủy sản, hỗ trợ xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường...
Ông Vũ Văn Tám, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT: Các địa phương phải triển khai nghiêm túc Nghị định 55/NĐ-CP về quản lý sản xuất, tiêu thụ cá tra và Thông tư 07/2017/TT-BNNPTNT về chất lượng phile cá tra xuất khẩu. Điều tiết, hướng dẫn, giám sát mật độ, quy mô nuôi để giảm thiểu rủi ro, thiệt hại, Tổng cục Thủy sản và các cơ quan, địa phương cần rà soát ngay đàn cá tra giống bố mẹ để điều chuyển đến những địa chỉ tin cậy nhằm tăng phát triển sản xuất giống theo mô hình 3 cấp, đồng thời kiểm soát vùng nuôi không để phát triển nóng quay lại thời kỳ khủng hoảng thừa như trước đây. Ông Huỳnh Văn Mừng, Giám đốc Công ty TNHH Thủy sản Mừng Liên (Đồng Tháp): Nguồn cá tra giống bị thiếu hụt do việc sản xuất con giống đạt tỷ lệ sống thấp vì dịch bệnh và thời tiết có nhiều bất lợi. Hiện tỷ lệ nuôi từ bột lên hương chỉ đạt tỷ lệ cá sống khoảng 20% còn nuôi từ hương lên cá giống đạt không quá 40%. Tỷ lệ hao hụt trong nuôi cá thịt cũng lên đến 50-60%. Lý do là mật độ thả nuôi cao khoảng 80 con/m2. Do vậy, ngành chức năng cần có giải pháp hỗ trợ nâng cao chất lượng, hiệu quả sản xuất giống và khuyến cáo người nuôi cá thả nuôi mật độ thưa hơn để tiết kiệm con giống và đạt hiệu quả cao hơn. Ông Võ Đông Đức, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần xuất nhập khẩu thủy sản Cần Thơ (Caseamex): Giá cá tra đang ở mức cao nhưng thị trường xuất khẩu vẫn tiềm ẩn khó khăn, nhất là thị trường Mỹ tiếp tục áp mức thuế suất chống bán phá giá rất cao và gia tăng các hàng rào cản kỹ thuật. Trung Quốc tuy đang là thị trường dẫn đầu nhưng chính sách nhập khẩu thay đổi khôn lường. Dù gặp khó về nguồn con giống nhưng người dân tại một số vùng trước nay không biết con cá tra vẫn ồ ạt đào ao nuôi mới, nếu không kịp thời chấn chỉnh thì con cá tra lại rơi vào vòng luẩn quẩn phát triển nóng: “thừa hàng, dội chợ". |
Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2025 (Vietnam Investment Forum 2025) với chủ đề “Khai thông & Bứt phá” do trang TTĐT tổng hợp VietnamBiz, Việt Nam Mới tổ chức sẽ diễn ra vào ngày 8/11/2024 tại GEM CENTER, TP HCM.
Sự kiện quy tụ giới chuyên gia cao cấp trong lĩnh vực đầu tư, tài chính là các nhà làm chính sách, CEO, CFO, CIO các ngân hàng, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư, công ty bất động sản, các hãng xếp hạng, công ty cung cấp dữ liệu và hàng trăm nhà đầu tư có kinh nghiệm lâu năm trên thị trường chứng khoán và bất động sản.
Diễn đàn hứa hẹn mang lại không gian để các chuyên gia bàn luận về các xu hướng đầu tư mới, các góc nhìn chiến lược, mở ra nhiều ý tưởng đầu tư phù hợp cho giai đoạn mới. Đồng thời tạo cơ hội gặp gỡ, kết nối giữa nhà đầu tư và các đối tác tiềm năng trên thị trường.
Thông tin chi tiết chương trình: https://event.vietnambiz.vn/