Bộ Xây dựng nỗ lực bình ổn giá cát xây dựng

Bộ Xây dựng đã linh hoạt điều tiết thị trường, nhanh chóng bình ổn giá cát xây dựng.

Báo Xây dựng đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Văn Bắc, Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng - Bộ Xây dựng xung quanh vấn đề này:

Xin ông đánh giá đôi nét về thị trường cát xây dựng trong thời gian qua?

Theo số liệu báo cáo, giá cát trong hai tháng gần đây (nhất là sau khi triển khai đợt cao điểm chống khai thác cát trái phép trên phạm vi toàn quốc) liên tục tăng; đặc biệt tăng cao ở một số thành phố lớn không có nguồn cát cung cấp tại chỗ.

Ví dụ: Tại tỉnh Đồng Tháp, giá cát tại nơi khai thác với cát cho bê tông, cát xây tô dao động từ 45.000÷80.000 đồng/m³; giá cát hạt trung bình tại công trình từ 160.000÷220.000 đồng/m³; cát hạt mịn từ 110.000÷ 130.000 đồng/m³; cát đen: 90.000 đồng/m³; cát đã qua sàng rửa 180.000 đồng/m³.

Tại TP Hồ Chí Minh, giá cát các loại tại thời điểm quý II/2017 tăng. Cụ thể, quận 10 giá cát san lấp tăng lên 232.000 đồng/m³ (tăng 78% so với giá cát thời điểm quý I/2017), quận Gò Vấp giá cát xây tô: 436.000 đồng/m³ (tăng 92% so với giá cát thời điểm quý I/2017), cát cho bê tông: 560.000 đồng/m³ (tăng 155% so với giá cát thời điểm quý I/2017), cát san lấp: 200.000 đồng/m³; một số quận, huyện khác như quận 11, huyện Nhà Bè giá cát hầu như giữ nguyên hoặc tăng không đáng kể.

Tại Hà Nội, giá tại khu vực Chèm (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) gồm: Cát sông Lô: 280.000 - 380.000 đồng/m³; cát đen, cát tô trát và cát san lấp là 100.000 - 140.000 đồng/m³. Trong khi cuối tháng 3, giá bán cát cho bê tông là 200.000 - 300.000 đồng/m³ và cát cát đen, cát tô trát và cát san lấp là 80.000 đồng/m³.

Như vậy, trong thời gian gần đây, giá cát xây dựng dùng cho bê tông đã tăng với biên độ từ 50-200% so với giá cát tại thời điểm tháng 3 (thời điểm khi các cơ quan chức năng mở đợt cao điểm phòng chống khai thác cát trái phép).

Vì sao lại có tình trạng như vậy, thưa ông?

Giá cát tăng cao trước hết là do lệch pha cung cầu. Theo số liệu cấp phép của Sở Tài nguyên và Môi trường cát tỉnh, thành phố: Tổng khối lượng khai thác cát xây dựng giai đoạn 2011-2015 là 62 triệu m³/năm. Theo tính toán của Viện Vật liệu xây dựng thì nhu cầu sử dụng cát xây dựng hàng năm khoảng 130 triệu m³, như vậy nguồn cung chỉ đáp ứng được được 40-50% nhu cầu cát xây dựng.

Ông Phạm Văn Bắc, Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng - Bộ Xây dựng

Mặt khác, sau khi các cơ quan tăng cường kiểm soát và tạm dừng khai thác cát tại địa phương, dẫn đến nguồn cung càng thiếu không đáp ứng nhu cầu. Mặt khác, do nguồn cung cấp cát xây dựng phân bố không đồng đều, một số địa phương có nhu cấu sử dụng cát lớn, nhưng không có nguồn cát tại chỗ, phải vận chuyển từ khoảng cách xa, nên tăng chi phí; đồng thời việc kiểm soát chặt chẽ các phương tiện vận chuyển cũng làm tăng chi phí, tăng giá vận chuyển, vì vậy giá cát tăng nhanh.

Mặt khác, một số doanh nghiệp, chủ bến bãi hoặc đầu mối cung cấp cát tại một số địa phương lợi dụng thời điểm này đã đầu cơ tích trữ cát. Các chủ dự án công trình xây dựng và chính quyền địa phương bị động trong việc cân đối nguồn cung cát xây dựng, việc sử dụng nguồn vật liệu thay thế cát tự nhiên, còn rất hạn chế (do nhiều nguyên nhân như: thói quen, tập quán, giá cát nghiền cao, vật liệu tro, xỉ, phế thải thay thế làm vật liệu xây dựng, vật liệu san lấp chưa được khuyến khích và có chế tài bắt buộc sử dụng). Do đó, các công trình hiện nay vẫn tập trung sử dụng cát tự nhiên dẫn đến khi nguồn cung thiếu đẩy giá cát xây dựng tăng.

Trước tình hình đó, Bộ Xây dựng đã có những giải pháp gì để ổn định thị trường cát xây dựng, thưa ông?

Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các địa phương thực hiện nghiêm chỉ đạo về triển khai đợt cao điểm chống khai thác cát trái phép trên phạm vi toàn quốc; đồng thời rà soát tiếp tục cho phép các dự án khai thác cát, hoặc nạo vét luồng có đủ điều kiện pháp lý, thực hiện tốt các quy định của pháp luật trong thời gian qua tiếp tục thực hiện để cung cấp nguồn cát phục vụ xây dựng. Tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc khai thác cát, sỏi xây dựng theo đúng quy định, đặc biệt chú ý tới việc thực hiện không có tác động xấu tới môi trường và không được gây sạt lở, sụt lún bờ sông khi khai thác.

Bên cạnh đó, tăng cường quản lý, xác định đúng nhu cầu sử dụng cát xây dựng, vật liệu san lấp tại địa phương; quản lý việc lưu thông vận chuyển cát, sỏi xây dựng; quản lý bến bãi, cửa hàng buôn bán vật liệu xây dựng, thường xuyên nắm thông tin về giá cả, nguồn cung, đặc biệt là việc niêm yết giá bán cát công khai, minh bạch, chống việc đầu cơ, tích trữ để tăng giá. Cùng với đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền sử dụng cát nhân tạo thay thế cát tự nhiên để giảm áp lực cho việc khai thác cát tự nhiên.

Đối với TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng và một số nơi có nhu cầu sử dụng cát xây dựng lớn, UBND các thành phố cần chỉ đạo lập phương án về yêu cầu, tiến độ cung ứng cát xây dựng cho toàn thành phố để chủ động chỉ đạo kế hoạch cung cấp ổn định, phù hợp; đồng thời thực hiện nghiêm các giải pháp chống đầu cơ, tích trữ, ép giá, nâng giá cát trái quy định.

Xin cảm ơn ông!